________________
चउत्थ ठिइपयं पुढविकाइयाणं ठिइपण्णवणा
श्री प्रज्ञापना सूत्र भाग १ सुवण्णकुमाराणं भंते! देवाणं केवइयं कालं ठिई पन्नत्ता? गोयमा! जहन्नेणं दस वाससहस्साई, उक्कोसेणं दो पलिओवमाई देसूणाई। अपज्जत्तयाणं पुच्छा। गोयमा! जहन्नेण वि अन्तोमुहत्तं, उक्कोसेण वि अन्तोमुहत्तं। पज्जत्तयाणं पुच्छा। गोयमा! जहन्नेणं दस वाससहस्साई अन्तोमुहुत्तूणाई, उक्कोसेणं दो पलिओवमाई देसूणाई अन्तोमुहुत्तूणाई। सुवण्णकुमारीणं देवीणं पुच्छा। गोयमा! जहन्नेणं दस वाससहस्साई, उक्कोसेणं देसूणं पलिओवमं। अपज्जत्तयाणं पुच्छा। गोयमा! जहन्नेण वि अन्तोमुहुत्तं उक्कोसेण वि अन्तोमुहत्तं। पज्जत्तियाणं पुच्छा। गोयमा! जहन्नेणं दस वाससहस्साई अंतोमुहुत्तूणाई, उक्कोसेणं देसूणं पलिओवमं अन्तोमुहुत्तूणं। एवं एएणं अभिलावेणं ओहियअपज्जत्तयपज्जत्तयसुत्तत्तयं देवाण य देवीण य नेयव्वं जाव थणियकुमाराणं जहा नागकुमाराणं ।।सू०-७।।२२४॥ (મૂળ) હે ભગવન્! સુવર્ણકુમાર દેવોની કેટલા કાળની સ્થિતિ કહી છે? હે ગૌતમ! જઘન્યથી દસ હજાર વર્ષ અને ઉત્કર્ષથી
કંઈક ઊણાં બે પલ્યોપમ. અપર્યાપ્તા સુવર્ણકુમાર દેવોના સંબંધમાં પ્રશ્ન. હે ગૌતમ! જઘન્યથી અને ઉત્કર્ષથી પણ અન્તર્મુહૂર્ત. પર્યાપ્તાના સંબંધમાં પ્રશ્ન. હે ગૌતમ! જઘન્યથી અન્તર્મુહૂર્ત ન્યૂન દસ હજાર વર્ષ અને ઉત્કર્ષથી અન્નમુહૂર્ત ન્યૂન કંઇક ઊણાં બે પલ્યોપમ. સુવર્ણકુમારની દેવીઓના સંબંધમાં પ્રશ્ન. હે ગૌતમ! જઘન્યથી દસ હજાર વર્ષ અને ઉત્કર્ષથી કંઇક ન્યૂન એક પલ્યોપમ. અપર્યાપ્ત સુવર્ણકુમારની દેવીઓના સંબંધમાં પ્રશ્ન. હે ગૌતમ! જઘન્યથી પણ અત્તમુહૂર્ત અને ઉત્કર્ષથી પણ અન્તર્મુહૂર્ત. પર્યાપ્ત સુવર્ણકુમારની દેવીઓના સંબંધમાં પ્રશ્ન. હે ગૌતમ! જઘન્યથી અન્તર્મુહૂર્ત ન્યૂન દસ હજાર વર્ષ અને ઉત્કર્ષથી અત્તમુહૂર્ત ન્યૂન કંઇક ઊણું એક પલ્યોપમ. એ પ્રમાણે એ પાઠ વડે દેવો અને દેવીઓ સંબંધી સામાન્ય, અપર્યાપ્ત અને પર્યાપ્તાના ત્રણ ત્રણ સૂત્રો સ્વનિતકુમાર દેવો પર્યન્ત નાગકુમારની ४ i. ॥७॥२२४॥
पुढविकाइयाणं ठिइपण्णवणा. पुढविकाइयाणं भंते! केवइयंकालं ठिई पन्नत्ता? गोयमा!जहन्नेणं अन्तोमुहत्तं, उक्कोसेण बावीसंवाससहस्साई। अपज्जत्तयपुढविकाइयाणं भंते! केवइयं काले ठिती पण्णत्ता? गोयमा! जहन्नेण वि उक्कोसेण वि अन्तोमुहत्तं। पज्जत्तयपुढविकाइयाणं पुच्छा। गोयमा! जहन्नेणं अंतोमुहत्तं, उक्कोसेणंबावीसं वाससहस्साइं अंतोमुहुत्तूणाई। सुहुमपुढविकाइयाणं पुच्छा। गोयमा! जहन्नेण वि उक्कोसेण वि अन्तोमुत्तं। अपज्जत्तयसुहुम-पुढविकाइयाणं पुच्छा। गोयमा! जहन्नेण वि उक्कोसेण वि अन्तोमुहत्तं। पज्जत्तयसुहमपुढविकाइयाणं पुच्छा। गोयमा! जहन्नेण वि उक्कोसेण वि अन्तोमुहत्तं। बायरपुढविकाइयाणं पुच्छा। गोयमा! जहन्नेणं अंतोमुहत्तं, उक्कोसेणं बावीसं वाससहस्साई। अपज्जत्तबायरपुढविकाइयाणं पुच्छा। गोयमा! जहन्नेण वि उक्कोसेण वि अन्तोमुहत्तं। पज्जत्तयबायरपुढविकाइयाणंपुच्छा। गोयमा!जहन्नेणं अन्तोमुहत्तं, उक्कोसेणंबावीसंवाससहस्साई अन्तोमुहत्तूणाई ||सू०-८।।२२५।। (મૂળ) હે ભગવન્! પૃથિવીકાયિકોની કેટલા કાળની સ્થિતિ કહેલી છે? હે ગૌતમ! જઘન્યથી અન્તર્મુહૂર્ત અને ઉત્કર્ષથી ૧. સંક્ષેપમાં તિર્યંચની સ્થિતિ : પૃથ્વીકાયની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ બાવીશ હજાર વર્ષની. અપૂકાયની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ સાત હજાર વર્ષની. અગ્નિકાયની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ ત્રણ અહોરાત્રની, વાયુકાયની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ ત્રણ હજાર વર્ષની, વનસ્પતિકાયની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ દશ હજાર વર્ષની, બેઇન્દ્રિયની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ બાર વર્ષની. તે ઇન્દ્રિયની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ ઓગણપચાસ દિવસની. ચૌરિન્દ્રિયની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ છ મહિનાની અને ગર્ભજ પંચેન્દ્રિયની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ ત્રણ પલ્યોપમની જાણવી. સંમૂર્છાિમ પંચેન્દ્રિયની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ પૂર્વક્રોડવર્ષની અને સર્વની જઘન્ય સ્થિતિ અન્તર્મુહૂર્તની છે.
237