________________
શ્રી મહાવીરચરિત્ર. વૈભવને લાયક હોય તે માણસ તેટલે જ વૈભવ પામે છે. તેથી મારે લાયક ધર્મ મને કહે.”
( આ પ્રમાણે તેણે ભાવપૂર્વક કહ્યું ત્યારે તેના મનના પરિણામને અનુસરીને તે મુનિએ સમકિત મૂળ બાર વતવાળા શ્રાવકધર્મ તેની પાસે પ્રગટ કર્યો. તે તેણે ગ્રહણ કર્યો. ત્યારપછી કેટલાક દિવસ સુધી બીજા સર્વ વ્યાપારને ત્યાગ કરી મુનિની પાસે ભેદ સહિત શ્રાવકધર્મ સારી રીતે જાણે. પછી જ્યારે શરદુઝતુ આવી, પર્વતની નદીઓ શાંત થઈ અને પથિકે ચાલવા લાગ્યા ત્યારે તે પોતાના જાત્ય અશ્વો લઈને પિતાના નગરમાં ગયે. તેણે પોતાના પિતાને જોયા, અને તેને તેણે દ્રવ્યને સમૂહ આપે. તેથી તેના પિતાને સંતેષ થયે. તે સાગરદત્ત સામાયિકાદિક ધર્મમાં લીન થઈને કાળ નિર્ગમન કરવા લાગ્યો. એક દિવસે તે સાગરદત્તે દિશાગમનને સંક્ષેપ કયે કે-“આજે રાત્રિદિવસમાં ઘરની બહાર હું નીકળીશ નહીં.” હવે તે જ દિવસે તે જાત્ય અશ્વો ચરવાને માટે બહાર ગયા. તેમને બે રેરા હરી ગયા. તેમનું હરણ રક્ષકોએ સાગરદત્તને જણાવ્યું. તેણે તે સાંભળ્યા છતાં પણ પિતાના ધર્મના અનુષ્ઠાનમાં નિશ્ચલ ચિત્ત હોવાથી પ્રત્યુત્તર પણ આપે નહીં. ત્યારે સ્વજનવર્ગ પણ તેને કહેવા લાગ્યું કે અહીં ! સાગરદન ! કેમ આમ કાઝની જેમ મૌન ધારીને રહ્યો છે ? ચિરની પાછળ કેમ દોડતું નથી ? કેમકે ગોસ્વામી ઉદાસીન રહે તે તેના સેવકો શી રીતે પ્રવૃત્તિ કરે ?” સાગરદત્તે કહ્યું-“ જે થવાનું હોય તે થાઓ. હું જરા પણ મારા વતની વિરાધના નહીં કરું.” તે સાંભળી તેને નિશ્ચય જાણી તેને સ્વજનવર્ગ ક્રોધ કરી જેમ આવ્યું હતું તેમ પાછો ગયે. હવે અહીં તે બને એ પિતાની પાછળ આવતાં કઈ વામન જેવા માણસને પણ નહીં જેવાથી નિર્ભય અને ઉદ્વેગ રહિત જવા લાગ્યા. જતાં જતાં “સર્વ અશ્વોને હું એકલે જ ગ્રહણ કરું” એવા લેભના દેશે કરીને બનેને પરસ્પર વધ કરવાને પરિણામ ઉત્પન્ન થયું. ત્યારપછી ભેજનને સમયે તે બને એક ગામમાં પઠા. ત્યાં કોઈ રાંધણને ઘેર જુદી જુદી તપેલીમાં ભેજન તૈયાર કરાવ્યું. તેમાં એક બીજા ને જાણે તેમ તે બન્નેએ મહાવિષ નાંખ્યું. પછી ભેજન તૈયાર થયું ત્યારે તે વખતે કરવા લાયક કાર્ય (સ્નાનાદિક ક્રિયા) કરીને પરસ્પરના અભિપ્રાયને નહિ જાણતા તે બને ભોજન કરવા બેઠા. તે = 1 રાજા, ગેવાળ અથવા સામાન્ય રીતે પશુને સ્વીમી.