________________
૪૮૮
શ્રી મહાવીરચરિત્ર.
નિર્ગમન કરતા હતા. એકદા એક ગામથી બીજે ગામ વિહાર કરતા અમે ત્યાં સમવસર્યા. તે વખતે ઉદ્યાનપાલકે એ રાજાને વિનંતિ કરી કે-“હે દેવ ! ભવ્ય પ્રાણીઓ રૂપી કમળોને પ્રબંધ કરવામાં સૂર્ય જેવા છેલ્લા તીર્થકર સહસ્ત્રામવન નામના ઉદ્યાનમાં સમવસર્યા છે.” તે સાંભળી રાજાએ તેમને મોટું ઈનામ આપ્યું, અને નગરીમાં પડહ વગડા કે-“જ્ઞાતકુળમાં દવા સમાન મહાવીર સ્વામી ભગવાનને વાંચવા માટે રાજા નીકળે છે, તેથી હે લેકે ! તમે સવે ભગવાનને વાંદવા ચાલે.” આ પ્રમાણે કહેવાથી તત્કાળ પુરજને એકઠા થયા. તેઓ સહિત રાજા મારી પાસે આવ્યું. તે અવસરે તે કામદેવ શ્રેષ્ઠી પિતાના પ્રાસાદના ઉપલા ભાગ ઉપર બેઠે હતો. તેણે એક જ દિશાની સન્મુખ જત લોકોને સમૂહ જોઈ પિતાના સેવકોને પૂછયું કે-“હે દેવાનુપ્રિય! આ પુરલેકેને સમૂહ એક જ દિશાએ કયાં જાય છે? આ અર્થ જાણીને મને કહો.” ત્યારે તેઓએ નિશ્ચય કરીને કહ્યું કે-“ત્રણ ભુવનના એકસ્વામી જિનેશ્વર અહીં સમવસર્યા છે. તેમને વાંચવા માટે નગરજને જાય છે.” તે સાંભળીને તે કામદેવે અત્યંત શ્રદધા ઉત્પન્ન થવાથી સ્નાન કર્યું, ચંદનવડે ગાત્રને લેપ કર્યો, થડા અને મેટી કીંમતવાળા અલંકારો વડે શરીરને ભૂષિત કર્યું અને ત પુષ્પની માળાવડે તે શેશિત થયે. પછી ચાર ઘંટાવાળા રથ ઉપર આરૂઢ થઈ તે નગરમાંથી નીકળે. સમવસરણની નજીક જઈ તે શ્રેષ્ઠ રથ ઉપરથી નીચે ઉતરી, પુષ્પની માળાને ત્યાગ કરી, મુખમાંથી તાંબૂલને કાઢી નાંખી, મુખની શુદિધ કરી, એક વસ્ત્રનું ઉત્તરાસણ કરી, ભગવાનને ચક્ષુને સ્પર્શ થતાં બે હાથ જોડી, મનનું એકાગ્રપણું કરી સમવરણમાં પેઠે. ત્રણ વાર પ્રદક્ષિણા કરીને તેણે મને વંદના કરી, અને યંગ્ય આસને (સ્થાને) બેઠે. પછી મારી ધર્મદેશના સાંભળીને તેને ધર્મને પરિણામ થયે, તેથી સમંકિત સહિત પાંચ અણુવ્રત, ત્રણ ગુણવ્રત અને ચાર શિક્ષાત્રત ભાવપૂર્વક ગ્રહણ કરીને તે પિતાના ઘેર ગયે. પછી તે અતિચાર રહિત શ્રાવક ધર્મ પાળવા લાગે.
એકદા કુટુંબની ચિંતા(સારસંભાળ)ને વિષે મોટા પુત્રને સ્થાપન કરી પિષધશાળામાં પ્રતિમાનું પરિકર્મ ( અભ્યાસ) કરવા માટે રાત્રિસમયે સામાયિક અંગીકાર કરીને કાર્યોત્સર્ગો રહ્યો. તે વખતે તેના ભાવના નિચળ પણની પરીક્ષા કરવા માટે કોઈ એક દેવ તેની સમીપે ઊભે રહી કોધથી આ પ્રમાણે છે – - “રે રે ! અધમ વણિક! આ ધર્મકર્મને તું શીધ્રપણે છોડી દે. હે પાપિષ્ટ ! આવી સાધુની ચેષ્ટા( ક્રિયા )માં તારો શે અધિકાર છે ? મારા વચ