________________
શ્રી પ્રભુના માતાપિતાને સ્વર્ગવાસ. કટેરા, થાળી, થાળાદિક, ચાંદીના વાસણે, દર દેશમાં ઉપ્તન્ન થયેલ અનેક વિચિત્ર વ-ઇત્યાદિ કન્યાના કર વિમોચન વખતે કુમારને આપ્યાં. તેમજ સિદ્ધાર્થ રાજાએ પણ ભારે આનંદપૂર્વક પુત્રવધૂને કનકના અલંકારે અને જગતમાં દુલભ એવાં કીંમતી વસ્ત્રો આપ્યા.
* એ પ્રમાણે દેવ, દાન તથા મનુષ્યને આનંદ પમાડનાર વિવાહ-મહોત્સવ નિવૃત્ત થતાં, ભેજનાદિકથી બધાને સત્કાર કરવામાં આવતાં, રાજલોક સ્વસ્થાને જતાં અને મેઘનાદ સેનાપતિ પોતાના નગર ભણી પ્રયાણ કરી જતાં, ચંદ્રમાના કિરણ સમાન ગર પ્રાસાદના મધ્યભાગમાં રહી, એગ્ય સમયે દિવ્ય વિષયસુખ જોગવતાં, પુણ્ય-પ્રકર્ષથી ચિંતિતાર્થ પ્રાપ્ત થતાં, દેવતાઓએ પ્રવર વસ્ત્ર, ગંધ, પુષ્પ, વિલેપન તથા અલંકારાદિક સમર્પણ કરતાં, રોગ અને આતંકરહિત બની, કેહવાર સેવા કરવા આવેલા તુંબરૂ દેવવિશેષેએ આરંભેલ સુંદર પંચમ ઉદગાર સાંભળતાં કેઈવાર આદરપૂર્વક નૃત્ય કરતી દેવાંગનાઓનું નાટક જોતાં, કેઈવાર, વાદ-વિવાદ કરતાં ગંભીર નિર્ણય કરવામાં તથા કેવાર માતાપિતાની પાસે ગમન કરતાં એ રીતે ભગવંતના દિવસે જવા લાગ્યા. એ પ્રમાણે કેટલાક વરસે જતાં યશોદા ગર્ભવતી થઈ અને કાલક્રમે જેના ચરણ અને કરતલ કેમળ છે, સુંદર રૂપથી જેના અવયે ભાયમાન છે, તથા જાણે સાક્ષાત તેજ લક્ષમી હોય એવી કન્યાને તેણે જન્મ આપે. ચોગ્ય અવસરે તેનું પ્રિયદર્શના એવું નામ રાખવામાં આવ્યું. સાદર લાલનપાલનથી તે અનુક્રમે વૃદ્ધિ પામવા લાગી.
એવામાં ભગવંતને અયાવીશ વરસ થતાં તેમના માતાપિતા, શ્રી પાર્શ્વનાથના શાસનધર્મને પાળી, કુશના સંથારે બેસી, આહાર–પાણીના પ્રત્યાખ્યાન પૂર્વક સંલેખણાથી શરીર ખપાવી; ત્રીજે ભવે અપર મહાવિદેહમાં અવશ્ય મોક્ષ પામનાર એવા તેઓ મરણ પામીને અશ્રુત દેવલોકમાં દેવપણે ઉન્ન થયા. એટલે શકાતુર થયેલા નંદિવર્ધન પ્રમુખ રાજલોકેએ તેમને શરીર-સંસ્કાર કર્યો તેમજ તે અવસરને ઉચિત કર્તવ્ય બજાવી તેઓ સ્વસ્થાને રહ્યા, પરંતુ તેમના અનિષ્ટને જાણે જોઈ શકતે ન હોય તેમ દિવાકર અસ્તાચલપર પહોંચે ત્યાં પક્ષીઓના કલાહલથી સંધ્યા જાણે રૂદન કરતી હોય, બહાર નીકળતા ભમરાઓના મિષે કમલાકરે જાણે આંસુ પાડતા હોય, દુઃખી મહિલાઓને શાસન કરવા જાણે રજની પ્રગટી, વિરહાગ્નિથી સંતપ્ત થએલા રાજલકને જાણે શાંતિ પમાડવા ચંદ્રમા ઉદય પામ્યો. પછી પ્રભાત થતાં સૂર્ય ઉદય પામતાં અત્યંત દુસ્સહ શોકાવેગથી પરવશ બનેલ, વિરહવડે વ્યાકુળ " થયેલ અંતઃપુરથી પરિવૃત્ત તથા સમસ્ત સ્વજનવર્ગ સાથે બેઠેલ એવા નંદિ