________________
શ્રી મહાવીરચરિત્ર.
લઈ રાજસુતા શીલવતી એક માંચડાપર બેઠી. ત્યાં લેકેને સંચાર સર્વત્ર બંધ રાખવામાં આવ્યું. અંગરક્ષકેએ પરિક્ષેપ-ઘેરાવ કર્યો. પ્રલય-કાળે શ્રુભિત થયેલ મહાસાગર અથવા પુષ્કરાવ મેઘના ઘેષ સમાન ગંભીર અવાજ કરતા ચતુવિધ વાછ વગાડવામાં આવ્યાં. એવામાં અવસર થતાં મજબૂત રીતે વસથી કમ્મર કસી, કેશપાશને દઢ બાંધી, અલંકારે તજી દઈ, કુળવૃદ્ધાઓ જેની રક્ષા કરી રહી છે, અનિ સમાન ઉત્કટ પ્રતાપથી દુધેશ્ય અને જાણે દેવતાનું સાંનિધ્ય પામ્યો હોય એ નરવિક્રમ કુમાર તરતજ માંચડા પરથી નીચે ઉતર્યો. તેમજ કઠે પહેરેલ નિર્મળ પુષ્પમાળા જેના પાદતળ સુધી લટકતી હતી, માવલય જેણે ધારણ કરેલ હતું અને પ્રલયકાળના મેઘની જેમ જે ગર્જના કરતે હતે. આ વખતે મદ(વ)ની વ્યાકુળતાથી રક્ત વેચનયુકત, ગર્વથી સ્કંધને ઉંચે રાખનાર તથા ઉતાવળ અને ચપળતા સહિત એ કાલમેઘ પણ પ્રેક્ષક લોકૅ સાથે આવી પહોંચે. ત્યારે કુમારે તેને કહ્યું- અરે મg! પૂર્વે ઉપાર્જન કરેલ વિજયને ગર્વ બધે મૂકી દે અને તરત મારે તાબેદાર થઈ જા” એ પ્રમાણે કુમારનું વચન સાંભળતાં જવર-તાવની જેમ તેને ગર્વ તરત જ નિરસ્ત થઈ ગયે, અને તે પિતાની બુદ્ધિથી યુક્તાયુક્તને વિચાર કરવા લાગે – જે એને હું જીતી લઈશ, તે પણ એનાથી મને કુશળ નથી, અથવા એ મને જીતી લેશે, તે અવશ્ય મારી વૃત્તિ-આજીવિકા તૂટી જશે. એ અતુલ બળ અને પરાક્રમવાળે છે, તેથી એને જીતવામાં મને તે મટી શંકા થાય છે, જેથી બંને બાજુ રહેલ રજજુ-દેરીની જેમ આ તે મોટું સંકટ આવી પડયું.' એ પ્રમાણે અનેક વિકલ્પને વશ ચિત્તવૃત્તિ થતાં, કુમિત્રને કહેલ ગુહા વાતની જેમ તેનું હૃદય તડતડાટ દઈને પુટી પડયું. આથી માટે કેલાહલ થતાં કે એ ઉઘોષણા કરી કે અહે ! કુમારનું દર્શન પણ મહા પ્રભાવી છે, કે જેથી જેવા માત્રમાં વજાગાંઠ સમાન એનું નિષ્ફર હૃદય તડતડાટ દઈને ફુટી પડયું, માટે કુમાર સર્વથા જ્યવંત વર્તે છે.” એવામાં માંચડા થકી નીચે ઉતરી, દાસીઓથી પરવારેલ શીલવતીએ પિતાની ચિત્તવૃત્તિ સાથે કુમારના કંઠમાં વરમાળા આરે પણ કરી, એટલે અપરિમિત છેષથી ભવનેને ક્ષોભ પમાડનાર મંગલવાદ્યો વાગ્યાં, નગરમાં પ્રમોદ પથરાઈ રહ્યો, સામતે સાથે રાજા ભારે સંતુષ્ટ થયો. પછી ઉભય પક્ષના સતેષથી મહાવિભૂતિ પૂર્વક વિવાહ–મહોત્સવ ચાલુ થ, અને તે નિવૃત્ત-સમાપ્ત થતાં રાજાએ કર-વિમેચનમાં કુમારને મદ ઝરતા અને સારા લક્ષણયુક્ત પાંચ સો હાથીઓ, વક્ર ગ્રીવાવાળા તથા પવન સમાન વેગશાળી એવા બાર હજાર જાત્ય અ, ઉંચા શિખરવાળા બે હજાર રથે, ત્રીશ કેટિ સુવર્ણ અને રેશમી વસ્ત્રો પુષ્કળ આપ્યાં. તેમજ બીજું પણ જે કર્તવ્ય બજાવવાનું હતું, તે બધું સવિશેષ કર્યું, જેથી પરસ્પર સનેહ-ભાવ વધે.