________________
२६६
પ્રકરણ રત્નાવલી
तिकडुय सुगंधि धन्नय पत्त-जडी-पप्पडी-वरड्डा य । रसजाइभेसजपमुहं, साइममणेगविहं ॥५२॥ [ दन्तपवनं ताम्बूलं, चित्रं तुलसीकुहेटकादिकं । मधुपिप्पलीसुंठीमरीचपञ्चकं, जातिफलानां च ॥४९।। एलाद्विकं लविंग, अजमोदत्रिकं त्रिकं चाभयानां । कर्परकपित्थादि, हिंगुलचिनकानामष्टकं च ॥ ५० ॥ बिडलवणं वडिगं वत्थुलं, कंटकवृक्षाणां त्वक्सर्वा ॥ पुगीफलकसेरूकपुष्करं, यवासकपञ्चकं पुष्पमदत्वक् ॥५१॥ त्रिकटुकं सुगन्धि धान्यकं, पत्रजटी पर्पटी वरट्टी च । ....
रसजातिभैषज्यप्रमुख, स्वादिममनेकविधं ।।५२।। ] દાતણ, અનેક પ્રકારનું બળ (નાગરવેલનું પાન વિગેરે), તળશી, કહેડક વિગેરે (मोषधिया), मधु (२४ीम), qिuel (पीपरीभूण), सु, भरी५ य४ (तामा વિગેરે પાંચ વસ્તુ અથવા મરીની પાંચ જાતિ), જાયફળ, એલાદ્ધિક (એલચીદ્ધિક અથવા બે જાતિની એલચી), લવિંગ, અજમોદત્રિક, અભયાત્રિક (હરડા, બેડા ને આંબળા અથવા ત્રણ જાતની હરડે), કપૂર, કઠા વિગેરે, હિંગુલ (હિંગ), ચિણકબાબ વિગેરે અષ્ટક (18 १२तु), पाउaq, मि, पत्थुस, ielts साना वृक्षनी छात, इस (सोपारी), असेज (सेजाये। ), ५०४२, ४पास५ य४, तमह (दनु सत्य), छाता, त्रिट (सु-भरी-पी५२ से 3 मा ४२सा ), सुगधी ( मासा ), घाणा, पत्र, 151, પાપડી, વટ્ટી, રસ જાતિના ઔષધ વિગેરે અનેક પ્રકારનું સ્વાદિમ જાણવું. કપર
(આ ચારે પ્રકારના આહારની વસ્તુના નામે પચ્ચકખાણ ભાષ્યના અર્થમાં आपेसा छे.)
दुविहारे कप्पिजइ, पाणं साइममणेगहा सव्वं । तिविहारे पाणं पुण, चउहारे किमवि नो कप्पं ॥ ५३॥ [द्विविधाहारे कल्प्यते पानं, स्वादिममनेकधा सर्व ।
त्रिविधाहारे पानं पुनश्चतुर्धाहारे, किमपि नो कल्प्यम् ॥५३॥] દુવિહારમાં પાણી અને અનેક પ્રકારનું સ્વાદિમ કલ્પ, તિવિહારમાં એકલું પાણી . કપે અને ચૌવિહારમાં કાંઈ પણ ન કલ્પ. ૫૩.
साइमगयाणिमाणि, न कप्पए तह पसंगदोसाओ । गुड-लवण-हिंगु-सिंधव-जीराय-धाणा-वरड्डा य ॥५४॥ .