________________
૨૧૪
સાત-સિદ્ધાંત સારસ ગ્રહ. વિદ્યાનો વિષય છે; સત્ય, જ્ઞાન અને સુખરૂપ છે; વળી એ પરબ્રહ્મ, શાંત અને સર્વથી પર કહેવાય છે. ૯૪-૯૬ , “ વિનાત્તાણામurrot va ga દિવા नाविद्यास्तीह नो माया शांत ब्रह्मव तद्विना ॥९९७ ॥
સર્વ વસ્તુઓને અપહુનલ (એટલે દેશ્યમાત્રને મિથ્યા સ્વરૂપે દૂર કરી દેવું) એ અધ્યાત્મ શાસ્ત્રોને સિદ્ધાંત છે. આમાં અવિદ્યા નથી અને માયા પણ નથી; એ (અવિદ્યા તથા માયા) વિનાનું શાંત બ્રહ્મ જ છે. ૯૯૭
प्रियेषु स्वेषु सुकनमप्रियेषु च दुष्कृतम्। विसृज्य ध्यानयोगेन ब्रह्माप्येति सनातनम् ॥ ९९८ ॥
પિતાને પ્રિય હોય તેઓમાં પુણ્યને તથા પોતાને જે અપ્રિય હોય તેઓમાં પાપનો ત્યાગ કરી જ્ઞાની પુરુષ, ધ્યાનયોગ વડે સનાતન બ્રહ્મને જ પામે છે. ૯૯૮
यावद्यावञ्च सद्बुद्धे स्वयं सत्यज्यतेऽखिलम्। तावत्तावत्परानंदः परमात्मैव शिष्यते ॥ ९९९ ॥
હે સદબુદ્ધિવાળા શિષ્ય ! જેટલું જેટલું તું પોતાની મેળે સારી રીતે ત્યજવા લાગે, તેટલું તેટલું બધું પરમાનંદ-પરમાત્મારૂપે જ બાકી રહે છે. ૯૯૯
यत्र यत्र मृतो ज्ञानी परमाक्षरवित्सदा। परे ब्रह्मणि लीयेत न तस्योतकांतिरिष्यते ॥ १००० ॥
પરમ અક્ષર -અવિનાશી સ્વરૂપ જાણનારે જ્ઞાની જ્યાં જ્યાં મરણ પામ્યું હોય, ત્યાં સદા પરબ્રહ્મમાં જ લય પામે છે, તેને ફરી સંસારમાં આવવાનું રહેતું નથી. ૧૦૦૦
यद्यत्स्वाभिमतं वस्तु तत्त्यजन्मोक्षमश्नुते। मसंकल्पेन शत्रेण छिन्नं चित्तमिदं यदा ॥ १००१ ॥ सर्व सर्वगतं शतिं ब्रह्म संपद्यते तदा। इति श्रुत्वा गुरोर्वाक्यं शिष्यस्तु छिनसंशयः ॥ १००२॥