________________
ર સવિલંત-સિદ્ધાંત-સાસગ્રહ
હું અકર્તા છું; હું અભોક્તા છું; હું વિકાર રહિત છું; હું રિયા રહિત છું; કેવળ આનંદથી જ વ્યાપ્ત છું; સંગ રહિત છું અને હું સદાશિવ છું-સર્વકાળે મંગલ કે કલ્યાણુસ્વરૂપ છું. ૯૭૧
स्वत्कटाक्षवरांचंद्रिकापातधूतभवतापनः भमः । प्राप्तवानहमखंडवैभवानंदमात्मपदमक्षयं क्षणात् ॥ ९३२॥
આપના કૃપાકટાહરૂપી શ્રેષ્ઠ ચંદ્રની ચાંદની મારા પર પડી તેથી સંસારના તાપથી થયેલે મારો શ્રમ દૂર થયો છે; અને ક્ષણવારમાં અખંડ વૈભવ તથા આનંદમય અવિનાશી આત્મપદને હું પામ્યો છે. ૯૩૨
छायया स्मृष्मुष्णं वा शीतं वा दुष्टु सुष्टु वा। न स्पयत्येव यत्किचित्पुरुषं तद्विलक्षणम् ॥९३२ ॥ ना सामिणं साक्ष्यधर्मा मस्पृशन्ति विलक्षणम् । अधिकारमुदासीनं गृहधर्माः प्रदीपबत् ॥९३७ ॥
જેમ મનુષ્યની છાયાને ગરમીને, ઠંડીને, સારી વસ્તુને કે ખરાબ વસ્તુને સ્પર્શ થાય, તેપણ મનુષ્યને પિતાને તેમાંનું કંઈ પણ સ્પર્શ કરતું નથી, કેમ કે મનુષ્ય પોતાની છાયાથી વિલક્ષણ છે, જુદો જ છે; તે જ પ્રમાણે સાક્ષી આત્માને દશ્યકોઈ પણ પદાર્થના ધર્મો સ્પશી શકતા નથી, કેમ કે આત્મા પતે એથી વિલક્ષણ-જુદે જ છે. વળી જેમ ઘરના ધર્મો દીવા સાથે સંબંધ પામતા નથી. તેમ દશ્ય (કોઈ પણ વસ્તુના ધર્મ) આત્મા સાથે સંબંધ પામતા નથી, કેમ કે આત્માવિકાર રહિત અને ઉદાસીન છે. (તટસ્થ જ રહેનાર છે.) ૯૩૩,૯૩૪ रवेर्यथा फर्मणि साक्षिमाषो वहेर्यथा पायखि दाहकत्वम् । रजोर्यचारोपितवस्तुसंगस्तयेव कटस्यचिदात्मनो मे ॥९३५॥
હરકોઈ કર્મમાં સૂર્યનું જેવું સાક્ષીપણું છે, તેઢામાં અગ્નિનું જેવું બાળવાપણું છે અને દેરડીમાં શાંતિથી કલ્પી કાઢેલી કઈ વસ્તુને જેવો સંગ છે, તે જ પ્રમાણે ફટસ્થ અને
