________________
સવેદાંત-સિદ્ધાંત-સારસંગ્રહ
૧૯૭ આત્મસ્વરૂપના આનંદને અનુભવ એ જ તે જીવન્મુક્તનું ફળ છે, એમ અનુભવીઓ કહે છે. ૯૦૫ योऽहंममेत्याद्यसदारमगाहको ग्रंथिर्लय याति स वासनामयः। समाधिना नश्यति कर्मबंधो ब्रह्मात्मबोधोऽप्रतिबंध इष्यते ॥९०६॥
મિથ્યા વસ્તુઓ પર “હું અને મારું” ઈત્યાદિ આત્મભાવનાને જે ગ્રહણ કરાવે છે, એ જ વાસનામય ગ્રંથિ (ગાંઠ) છે; તે અને કર્મબંધ બંને સમાધિથી નાશ પામે છે; તેમ જ
બ્રા એ આત્મા છે અને આત્મા એ જ બ્રહ્મ છે” આવું અખલિત જ્ઞાન સમાધિથી જ થાય છે. ૯૦૬
एष निष्कंटकः पंथा मुक्तेब्रह्मात्मना स्थितेः। शुद्धात्मनां मुमुक्षूणां यत्सदेकत्वदर्शनम् ॥९०७॥
શુદ્ધ અંત:કરણવાળા મુમુક્ષુ મનુષ્યએ એક સત્ વસ્તુનું જ (બધે) દર્શન કરવું, એ જ મુક્તિનો તથા બ્રહ્મસ્વરૂપ સ્થિતિને નિષ્કટક માર્ગ છે. ૯૦૭ तस्मात्त्वं चाप्यप्रमत्तः समाधीकृत्वा ग्रंथि साधु निर्दह्य युक्तः। नित्यं ब्रह्मानंदपीयूषसिंधौ मजन्क्रीडन्मोदमानो रमस्व ॥ ९०८ ॥
માટે હે શિષ્ય! તું પણ અપ્રમાદી થઈ (ઉપર દર્શાવેલી) સમાધિઓ કર અને વાસનામય ગાંઠ બાળી નાખી બ્રહ્મસ્વરૂપમાં જોડાઈ જા. પછી બ્રહ્માનંદરૂપ અમૃતના સમુદ્રમાં મગ્ન થઈ નિત્ય ક્રીડા કરતો આનંદી થઈ રમ્યા કર. ૯૦૮
નિર્વિકલ્પ સમાધિ એ જ યોગ निर्विकल्पसमाधिर्यो वृत्तिनैश्वल्पलक्षणा । तमेव योग इत्याहुर्योगशास्त्राथकोविदाः ॥९०९॥
(આત્મસ્વરૂપમાં) નિશ્ચળતારૂપ લક્ષણવાળી જે વૃત્તિ, એ “નિર્વિકલ્પ” સમાધિ છે અને એને જ યોગશાસ્ત્રને અર્થ જાણનારા વિદ્વાનો “યોગ” કહે છે. ૯૦૯