________________
કઇ વિભક્તિ?
ઉઠહરણ
ધાના કયા અષદના યોગમાં
૧. વિના અવ્યયના
યોગમાં
| બીજી, ત્રીજી અથવા પંચમી
વિભક્તિ લાગે.
धर्म' धर्मेण धर्मात् विना न मोक्षः ।
રાતે (વિના)ના
યોગમાં
|દ્વિતીયા અથવા પંચમી | વિભક્તિ લાગે.
| पुण्य, पुण्यात् | ઋતે ન નીવિતમ્ |
૩ અd, f, તમ્ તેનાથી સર્યું એવા અર્થમાં ગર્વ વર્તન | વગેરે અવ્યયો.... || વપરાયા હોય ત્યારે જેનાથી સર્યું વિહં નીવિતેલ |
વગેરેને તુતીયાવિભક્તિ લાગે. | તે તેન !.
જ. શરીરના અવયવમાં | શરીરની ખોડ બતાવતા
અવયવને તૃતીયા લાગે.
| પાદેન ઉ. |
પ.સર, સાર્વ, સામુ જેની સાથે હોય તે વ્યક્તિને | . રામેળ લઇ મા અર્થમાં.. | તૃતીયા વિભક્તિ લાગે.
કચ્છતા
દ.fધ, અન્તરા વગેરે જેના પર ધિક્કાર આદિહોય અવ્યયના યોગમાં.. તને દ્વિતીયાવિભક્તિ લાગે.
fધવા નામ” राममन्तरा न गच्छति
૭.તુલ્ય, સાદુ વગેરે જેના તુલ્યસિદશ હોય તેને સમાનાર્થક શબ્દોના ! તુતીયા કે ષષ્ઠી લાગે. યોગમાં..
પિત્રા, પિતુઃ સશઃ માત્રા, માતુ તુલ્યમ્ |
૮. નમ બચયના
ઓગમાં...
જેને નમસ્કાર હોય એને ચતુર્થી વિભક્તિ લાગે.
नमस्तुभ्यम् । નિના નમઃ |
18
