________________
આત્મજ્ઞાનનાં સાધન
.૪ એકત્વ ભાવના
एक उत्पद्यते जन्तुरेक एव विपद्यते । कर्माण्यनुभवत्येकः प्रचितानि भवान्तरे ।। ६२ ।।
૨૧૭
જીવ એકલા જ ઉત્પન્ન થાય છે અને એકલા જ મરણ પામે છે, તથા ભત્રન્તરમાં કરેલાં કર્મો એક્લા જ ભાગવે છે. (૨) अन्यैस्तेनार्जितं वित्तं भूयः संभूय भुज्यते । सत्वेको नरकको क्लिश्यन्ते निजकर्मभिः ॥६३॥
તેણે ભેગુ કરેલુ દ્રશ્ય ખીજા જ ભેગા મળીને ભાગવે છે; પરંતુ તે પાતે તે નરકમાં પેાતાના મેના ફળ ભાગવવા વડે ક્લેશ પામે છે. (૩)
પ્રાણી એકલા જ શુભાશુભ કર્મ કરીને સસારમાં ભમે છે અને તેને ચેાગ્ય શુભાશુભ ફળ પણ એકલા જ ભાગવે છે તથા સર્વ સબન્યાના ત્યાગ કરી એકલા જ મેાક્ષ લક્ષ્મીના ઉપભાગ કરે છે. ત્યાં બીજા કોઈના સંભવ નથી.
૫ અન્યત્વ ભાવના यत्रान्यत्वं शरीरस्य वैसदृश्याच्छरीरिणः । धनबन्धुसहायानां तत्रान्यत्वं न दुर्वचम् ॥ ६४ ॥
જ્યાં આત્માથી ચરીરની વિલક્ષણતા હૈાવાથી અન્યપણુ છે, ત્યાં ધન, બન્ધુ અને સઢ્ઢાનુ આત્માથી અન્યત્વ હાય એ કહેવું મુશ્કેલ નથી. (૬૪)
यो देवनबन्धुभ्यो भिन्नमात्मानमीक्षते । क्व शोकशङ्कुना तस्य हन्तातङ्कः प्रतन्यते ॥ ६५ ॥
