________________
આત્મજ્ઞાનનાં સાધન
आत्मैव दर्शनज्ञानचारित्राण्यथवा यतेः। यत् तदात्मक एवैष परीरमधितिष्ठति ॥१॥
અથવા સંયમીને આત્મા જ દર્શન, જ્ઞાન અને ચારિત્ર૨૫ છે. કારણ કે દર્શનાદિરૂપ આત્મા જ શરીરમાં વસે છે. (૧) आत्मानमात्मना वेत्ति मोहत्यागाद् य आत्मनि । तदेव तस्य चारित्रं तज्ज्ञानं तच्च दर्शनम् ॥ २ ॥
મહને ત્યાગ કરીને જે આત્મા આત્મામાં આત્મા વડે આત્માને જાણે છે, તે જ તેનું ચારિત્ર, તે જ તેનું જ્ઞાન અને તજ તેનું દર્શન છે. (૨) आत्माज्ञानभवं दुःखमात्मज्ञानेन हन्यते ॥ तपसाऽप्यात्मविज्ञानहोनै छेत्तुं न शक्यते ॥३॥
આત્માના અજ્ઞાનથી ઉત્પન્ન થતું દુઃખ આત્માનથી નાશ પામે છે, આત્મજ્ઞાન વિનાના માણસે તપથી પણ તે દુઃખ દૂર કરી શકતા નથી. કારણ કે જ્ઞાન સિવાયનું તપ અ૮૫ ફળવાળું છે. બધું દુઃખ આત્માના અજ્ઞાનના કારણે થયેલું છે અને તે તેના પ્રતિપક્ષરૂપ
- અહીં પગશાસ્ત્રને જે પ્રકાશ અનુવાદ સહિત આપવામાં આવ્યું છે.
--