________________
૨૭ ચાગાષ્ટક
વચનાનુષ્ઠાનનું .લક્ષણ— “ બધાય ધવ્યાપારમાં ઉચિતપણે આગમને અનુ-સરીને પ્રવૃત્તિ કરવી તે વચનાનુષ્ઠાન છે. તે ચારિત્રવાળા સાધુને અવશ્ય હોય છે.”
અસંગાનુષ્ઠાનનુ લક્ષણ——
અત્યન્ત અભ્યાસથી ચન્દ્રનગન્ધના ન્યાયે સહજભાવે સત્પુરુષોથી જે ક્રિયા કરાય તે અસંગાનુષ્ઠાન, તે આગમના સંસ્કારથી થાય છે.”
૧૫૭
વચનાનુષ્ઠાન અને અસંગાનુષ્ઠાનની વિશેષતા—
t
દંડ વડે ચક્ર ફરે છે, અને પછી દંડના પ્રયેાગને ભાવે પણ ફરતું રહે છે, તે વચનાનુષ્ઠાન અને અસ’ગાનુષ્ઠાનને જણુાવનાર ઉદાહરણ છે, જેમ પ્રથમ દંડના યોગે ચક્ર ફરે છે અને પછી દંડના અભાવે સંસ્કારથી ફ છે તેમ વચનાનુષ્ઠાન આગમના સંબંધથી પ્રવતે છે, અને પછી થ્યાગમના સંસ્કાર માત્રથી વચનની અપેક્ષા સિવાય સહજ ભાવે પ્રવૃત્તિ કરે છે તે અસંગાનુષ્ઠાન સમજવું.” એ ચારે અનુષ્કાનાનું મૂળ—
“ પ્રથમનાં બે અનુષ્ઠાન અભ્યુદય-સ્વર્ગનાં કારણ છે અને છેલ્લાં બે અનુષ્ઠાન મેક્ષનાં કારણુ અને વિઘ્ન વિનાનાં છે.”
૧
स्थानाद्य योगिनस्तीर्थे च्छेदाद्यालम्बनादपि । सूत्राने महादोष इत्याचार्याः प्रचक्षते ॥ ८ ॥ હત્યાના । ।
૧ સ્થાન વયોનિઃ—થાનાદિ ચાગ રહિતને. તીર્થો છે