________________
તરસ્યો માણસ પાણી માટે ટળવળે તેમ આ ગુણવાળો આત્મા, તત્ત્વરૂપી જળના પાન કાજે ટળવળે. એટલે તેને તત્ત્વપિપાસુ પણ કહે છે.
તરસ્યો જળાશયે પહોંચે છે, તેમ તત્ત્વપિપાસુ જીવ અધિકારી ગુરૂ ભગવંત પાસે જાય છે. જઇને વિધિપૂર્વક વંદન કરે છે, પણ વિનયપૂર્વક બેસીને આદરપૂર્વક પોતાની જિજ્ઞાસા વ્યક્ત કરે છે.
પાત્રની પાત્રતા જાણીને ગુરૂ મહારાજ તેને તત્ત્વનું સ્વરૂપ સમજાવે છે. નવ તત્ત્વમાં ક્યાં તત્ત્વો હોય છે, ક્યાં ઉપાદેય છે તે વિશદ રીતે પ્રરૂપે છે.
અંદર પ્રગટેલા જિજ્ઞાસા ગુણના કા૨ણે તે જીવ તે બધા તત્ત્વોપદેશને અહોભાવપૂર્વક અંગીકાર કરીને કૃતકૃત્ય થાય છે. જીવ તત્ત્વમાં પ્રીતિવાળો બને છે. અજીવ તત્ત્વ તરફની આસક્તિનો ત્યાગ કરે છે. એક મોક્ષ તત્ત્વને જ પોતાના આત્માનું લક્ષ્ય બનાવે છે.
તત્ત્વામૃતનું પાન કરનારની યોગદૃષ્ટિ અધિક નિર્મળ થયા સિવાય રહેતી નથી. એટલે એવા જીવની પીછેહઠ થતી નથી. અર્થાત્ તે બીજી દૃષ્ટિમાંથી ત્રીજી તરફ આગળ વધે છે, પણ પાછો પડીને પહેલીમાં નથી જતો.
તત્ત્વપ્રીતિવાન પ્રત્યેક જીવને કદાગ્રહ કહે છે, ભોંકાય છે, બંધબેસતો નથી થતો એટલે તે ક્યારેય મોતાનો કક્કો
આઠ દૃષ્ટિની સજ્ઝાય
४०
