________________
આ મિત્રાદષ્ટિમાં મિથ્યાત્વની મંદ સ્થિતિ અને મંદરસ હોય અને તૃણને અગ્નિ સરખો અલ્પ બોધ હોય.
ભાવાર્થ : યોગદષ્ટિ આઠ પ્રકારની છે. યોગદષ્ટિ એટલે આત્મબોધકર દૃષ્ટિ. તેમાં પહેલી મિત્રાદષ્ટિ છે. આ દૃષ્ટિને તૃણના અગ્નિ જેવી કહી છે.
જેમ તૃણનો અગ્નિ – પ્રકાશ ઈષ્ટ પદાર્થનું દર્શન કરાવવા સમર્થ થતો નથી, તેમ આ દષ્ટિનો બોધ તત્ત્વથી ઈષ્ટ પદાર્થનું યથાર્થ દર્શન કરાવી શકતો નથી. કારણ કે તૃણના અગ્નિનો પ્રકાશ પદાર્થની કંઇક બરાબર સૂઝ પડે તેટલો લાંબો વખત ટકતો નથી, તેમ આ દૃષ્ટિનો બોધ પણ તેનો સમ્યફ પ્રકારે પ્રયોગ કરી શકાય એટલો વખત ટકતો નથી.
જેમ તૃણનો અગ્નિ – પ્રકાશ અત્યંત ઝાંખો હોય છે, તેમ આ દૃષ્ટિનો બોધ મંદ વીર્યવાળો અર્થાત્ અલ્પ સામર્થ્યવાળો હોય છે.
જેમ તૃણના અગ્નિનો પ્રકાશ ક્ષણવારમાં હતો ન હતો થઈ જાય છે, અને તેથી તેની દઢ સ્મૃતિનો સંસ્કાર રહેતો નથી. તરત જ ભૂલાઈ જાય છે, તેમ મિત્રાદષ્ટિમાં પણ બોધ એવો અલ્પજીવી અને અલ્પવીર્ય હોય છે..
આમ સ્થિતિને વીર્યની મંદતાથી તથા પ્રકારે સ્મૃતિ સંસ્કારના અભાવને લીધે, જેમ તૃણના અગ્નિનો પ્રકાશ પાંગળો
પ્રથમ મિત્રાદેષ્ટિની સજઝાય.............
... ૧૧
