________________
ભાવાર્થ : આ આઠ ષ્ટિમાંથી કઇ દૃષ્ટિમાં પોતે વર્તે છે તે તે-તે દૃષ્ટિવંતના લક્ષણો ઉપરથી નક્કી કરાય.
આ લક્ષણો રજૂ કરીને પૂજ્યપાદે ભવ્ય જીવો ઉ૫૨ અનહદ ઉપકાર કર્યો છે. કારણ કે તે સિવાય જીવને પોતાની તાત્ત્વિક કક્ષાનું યથાર્થ ભાન નથી થતું.
આ આઠ પૈકી કોઇ એક પણ દૃષ્ટિવાળો જીવ ભવવાટને કાપતો મોક્ષમાર્ગમાં કંઇક પણ આગળ વધી શકે છે અને તે સિવાયના બધા જીવો ઓઘદષ્ટિ-સ્થૂલદષ્ટિવાળા ગણાય છે કે જેઓ પુદ્ગલ સંગે રંગે રમતા રહીને આત્માને અવગણે છે.
આ આઠ પૈકી કોઇ એક દૃષ્ટિને લાયક બનવું તેમાં ધર્મસામગ્રીયુક્ત માનવભવની સાર્થકતા છે.
આ દૃષ્ટિઓનું વર્ણન યોગશાસ્ત્રના આધારે કરવામાં આવ્યું છે.
યોગશાસ્ત્ર એટલે આત્માને પરમાત્મા બનવાનો માર્ગ
ચીંધનારું શાસ્ત્ર.
યોગી અંદર આત્મામાં રહે.
ભોગી બહાર સંસારમાં રહે.
યોગીઓ મુખ્યત્વે બે પ્રકારના છે :
(૧) કુલયોગી :
યોગીના કુળમાં જન્મવા માત્રથી શ્રી જિનોપદિષ્ટ
આઠમી પરાષ્ટિની સજ્ઝાય
૧૭૩
