________________
વળી સમ્યજ્ઞાન તથા શ્રદ્ધાએ તે આત્મા અડોલ હોવાથી ભવપ્રપંચમાં ફસાતો નથી. આત્મસ્વરૂપનું સાચું જ્ઞાન થવાથી ભવપ્રપંચથી બીતો-ડરતો રહે. સંસારમાં અવિદ્યાના માયાયુક્ત પ્રપંચોથી ક્ષોભ પામે નહિ. ધર્મથી ચલાયમાન ન થાય. - ભાવાર્થઃ અંબડ પરિવ્રાજકે શ્રી તીર્થંકરદેવની માયા રચી છતાં મહાસતી સુલતા તેનાથી પ્રભાવિત ન થયા, પણ ધર્મમાં જ સ્થિર રહ્યા.
ઉનાળાના સખ્ત તાપમાં વરાળ પાતળી પડી જઇને પાણી જેવો દેખાવ ઊભો કરે છે. એટલે તરસ્યા પશુઓ તેને સાચું પાણી માનીને પીવા માટે દોડે છે, પણ થાકીને હતાશ થાય છે.
અંધારી રાતે દોરડું સર્પ જેવું દેખાય છે અને તેને જોઈને માણસ ગભરાઈ જાય છે. પરસેવે રેબઝેબ થઈ જાય છે.
પદાર્થના યથાર્થ સ્વરૂપના દર્શનથી વંચિત રાખનારી આ માયાને કાંતાદૃષ્ટિમાં વર્તતો આત્મા યથાર્થપણે જાણી લઈને તેમાં ફસાતો નથી.
તેમ અનંત પદાર્થો ધારણ કરી ચૂકેલ આત્મા જયાં સુધી તેમાં જ રાચે છે ત્યાં સુધી તે આત્મસ્વરૂપને પામી શકતો નથી.
જ્યારે આ દૃષ્ટિમાં તો આત્મબોધ એટલો સ્પષ્ટ હોય છે કે તેમાં વર્તતો આત્મા દુનિયાના કોઈ પ્રપંચમાં ફસાતો નથી.
પદાર્થ વિજ્ઞાનના ગમે તેવા આવિષ્કારને પણ આ આત્મા પુદ્ગલનો ખેલ સમજે છે.
[૧૪૨
- આઠ દૃષ્ટિની સઝાય
