________________
ધર્મ ક્ષમાદિક પણ મટે છે,
પ્રગટે ધર્મ-સંન્યાસ; તો ઝઘડા ઝંઝા તણો જી, મુનિને કવણ અભ્યાસ.
મન. ૨૨ અર્થ : આ દૃષ્ટિમાં ક્ષમાદિ ધર્મ માટે અને ધર્મ-સંન્યાસ પ્રગટે. ધર્મ-સંન્યાસ સામગ્રી તે દ્રવ્ય યોગનું જ ઘર છે. તે અશઠ પંડિત તથા અમારીને જ હોય અને એવા મુનિને ઝઘડા પ્રમુખનો અભ્યાસ જ ન હોય - તે ઝઘડા કરે જ નહિ.
ભાવાર્થ: દીપ્રાદષ્ટિમાં વર્તતો સરળ પરિણામી જીવ, ક્ષમાદિ ધર્મો જેના અંગભૂત છે, તે ધર્મને પામીને પરમ પુરુષના પંથનો યાત્રી બને છે. કોઈ જીવને મન કે વચનથી પણ દૂભવતો નથી.
ધર્મ-સંન્યાસ એટલે આત્મસ્વભાવરૂપ ધર્મ એ જ એક માત્ર આરાધ્ય તત્ત્વ છે. એ સત્યને પામવાની લાયકાતવાળું પવિત્ર, પરોપકારમય, કદાગ્રહરહિત જીવન.
આવું જીવન જીવનારા આત્માને કલહ કંકાસ, કજીઆ, કદાગ્રહ, કપટ, કાયરતા વગેરે દોષો ઝેરી નાગના ડંખ જેવા લાગે છે. તેની રૂચિમાં આત્મા એવો તો જડાઈ જાય છે કે તે તેના જ સ્વભાવને આધીન રહીને જીવનને સાર્થક કરે છે.
તત્ત્વની ચર્ચા ઝઘડાનું રૂપ ત્યારે જ લે છે જયારે તેમાં
૧૦૪
......
... આઠ દૃષ્ટિની સઝાય
