________________
સંસારાતીત તત્ત્વ તો ‘નિર્વાણ' સંજ્ઞાથી ઓળખાતું એવું પરમ તત્ત્વ છે અને તે તો શબ્દભેદ છતાં તત્ત્વથી નિયમે કરીને એક જ છે.
એટલે નિર્વાણ તત્ત્વમાં તત્ત્વતઃ કોઇ ભેદ છે જ નહિ. તે તત્ત્વથી પર કોઇ તત્ત્વ છે જ નહિ.
-
પરમપદ કહો કે સર્વકર્મક્ષયજન્ય મુક્તિ કહો. મોક્ષ કહો કે નિર્વાણ' કહો – આ બધા શબ્દો તત્ત્વથી સંસારાતીત આત્માવસ્થાના ઘોતક છે. પણ તેમાં તાત્ત્વિક કોઇ ભેદ નથી. તેમાં ભેદ પાડવાથી સંસારને ભેદવાની આત્માની દૃષ્ટિ ધૂંધળી બની જાય છે અને સંસારમાં દુઃખી થવાય છે.
હું આત્માનંદી, પુદ્ગલાનંદી નહિ જ બનું, એવા નિશ્ચયપૂર્વક આપણે આત્માને જ આત્મભાવે આરાધવાનો છે. શિષ્ય ભણી જિન દેશના જી, કહે જન-પરિણતિ-ભિન્ન;
કહે મુનિની નય-દેશના જી,
પરમારથ થી અભિ.....................મન. ૨૦ અર્થ : શ્રી વીતરાગ પરમાત્માની દેશના ગણધરપ્રમુખ શિષ્ય તથા તીર્થસ્થાપનાદિ કાર્ય માટે હોય છે. ‘શિતાણા धम्मदेसणाए तित्थंकरनामकम्मं वेइज्जइ । ' इति आगमवचनात् । અગ્લાનપણે ધર્મદેશના આપવાથી તીર્થંકર નામકર્મ વેદાય છે.
ચોથી દીપ્રાર્દષ્ટિની સજ્ઝાય
૯૯