Page Text
________________
૩: શ્રી સંભવનાથ સ્તવન
[s૯ મરણ થાય તે ગણાય અને વચ્ચેના સમયમાં અનેક મરણ થયાં તે ફેક. અને બીજી ઉત્સર્પિણી પણ અનંતર બીજે સમયે મરણ થાય તે જ ગણવાનું અને આંખ મીંચીને ઉઘાડીએ તેમાં તે અસંખ્ય સમય થાય. અને સાગરોપમનાં તે અસંખ્ય વર્ષો થાય. એવા દશ કરેડને કરડે ગુણીએ એવડો મોટો ઉત્સપિણી કાળ થાય. કલ્પના કરતાં અધધધ થઈ જાય તેવી આ ગણતરી છે અને તેવા તે અનંત પુગળપરાવર્તે થઈ ગયા અને તે પણ ભાદર નહિ પણ સૂક્ષ્મ ગણતરીએ ! આવી રીતે સંસારમાં રખડતાં જ્યારે પ્રાણીનું છેલ્લું પુદ્ગળપરાવર્ત આવે, ત્યારે તેની ઓઘદૃષ્ટિ મટીને ગદષ્ટિ થવા માંડે છે. એ કયારે થાય અને થાય ત્યારે શું થાય, તે હવે પછી જોઈશું. પ્રાણી જ્યારે ફરતે ફરતે છેલ્લા પુદ્ગળ પરાવર્તામાં આવે ત્યારે આ યૌગિક ફેરફાર થાય છે. એટલી વાત સુધી આપણે આવ્યા.
ચરમકરણ: આ સંસારમાં પરિભ્રમણ કરતાં, ઉપર પુગળપરાવર્તના વિવેચનમાં જણાવ્યું તેમ, પ્રાણી અબોધ-અજ્ઞાનદશામાં અનંત કાળથી સબડ્યા કરે છે, એ રાગદ્વેષમાં આસક્ત, સંસારમાં રસિક થઈ અનેક પ્રકારની સ્થળ અને સૂક્ષમ યાતનાઓ સહન કરે છે, એક ખાડામાંથી બીજામાં પડે છે; કેઈ વાર દેવગતિમાં જઈ સ્થૂળ સુખ અનુભવે છે તે વળી અનેક વાર નરકગતિમાં જઈ મહાકદર્થના પામે છે અને કઈ વાર એક આંખ મીંચીને ઉઘાડીએ તેટલા કાળમાં ળ વર મરે છે એને સત્તર વાર જમે છે. જ્યાં સુધી એને સાચા દેવ ગુરુ ધર્મની પિછાણ નથી થતી, જ્યાં સુધી એને પૌગલિક ભામાં મજા આવે છે, ત્યાં સુધી સંસારની રખડપાટી, પરભાવરમણતા, એ એને સ્વભાવ બની જાય છે. અને ધમાધમ એ એની રંગભૂમિ બની જાય છે. આ ધમપછાડામાં કઈ વાર એને પૌગલિક સુખ પણ મળે છે, પણ તે ક્ષણજીવી અને નાશ પામનારું હોઈ અંતે સાચા સુખની વ્યાખ્યામાં આવતું નથી. જ્યારે એને સાચા માર્ગ પર આવવાને રાડ થવા માંડે ત્યારે, ઉપર જણાવ્યું તેમ, ચરમ પુગળપરાવર્તામાં આવી પહોંચેલ હોય છે. અહીં ઓઘદૃષ્ટિ મૂકી એ યોગદષ્ટિમાં પ્રવેશ કરે છે. એ ઓઘદષ્ટિ અને
ગદષ્ટિનું વરૂપ ખૂબ સમજવા યોગ્ય છે. તેને માટે યોગદષ્ટિસમુચ્ચયમાં શ્રીમાન હરિભદ્રસૂરિએ ખૂબ સુંદર ખ્યાલ આવે છે. જૈનને આખો વિકાસમાગ સમજવા માટે આ એ દષ્ટિ, ગદષ્ટિ અને ત્રણ કરણની વાત ખાસ સમજમાં લેવાની જરૂર છે. ચાલુ વ્યવહારની દૃષ્ટિ છોડી દઈ, જ્યારે એ યોગદષ્ટિમાં પ્રવેશ કરે છે, ત્યારે તે ધીમે ધીમે તેમાં આગળ વધતું જાય છે. આત્મવિચારણ, યેગ્યનિયંત્રણ અને યોગ્ય માર્ગે વર્તન કરીને અને સુનીતિને પથે અનુસરીને એ ગુણપ્રાપ્તિમાં ધીમે ધીમે આગળ વધતો જાય છે અને વ્યવહારકુશળ તથા આત્માથી બને છે. - અહી સમક્તિ પ્રાપ્તિ થયા પહેલાં પ્રાણી ત્રણ કરણ કરે છે, તે અત્રે પ્રસ્તુત વિષય છે. તેને સમજતાં ચરમકરણ સમજાઈ જશે. ત્રણ કારણોમાં ચરમ (છેલ્લું) કરણ અત્રે ખાસ પ્રસ્તુત છે.
૧. તેમાં જરૂરી અવતરણ માટે જુઓ શ્રી યશોવિજળ ઉપાધ્યાયકૃત આઠ દૃષ્ટિની સજઝાય અને મારો * જિન દષ્ટિએ યોગ' પૃ. ૧૬ થી આગળ,
| SR No. | 005730 |
| Book Title | Anandghan Chovisi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Motichand Girdharlal kapadia, Ratilal D Desai |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |