________________
૨૧ શ્રી નેમિનાથ જિન સ્તવન
f૩૮પસમયમાં તો વિશાળ નજર સાર્વત્રિક હતી, પણ આનંદઘનજીના સમયમાં તે વાત અસાધારણ હતી; છતાં આનંદઘનજીએ એવી ભવ્યતા બતાવી છે, તે બતાવે છે કે શાસ્ત્રના સમજનાર સત્તરમી સદીમાં પણ હતા. અને જે કે વ્યક્તિગતે વિશાળ નજર અને વિચારઔદાર્ય થવું કે રહેવું મુશ્કેલ છે, પણ તે દલીલથી સમજનાર પણ આવા કઠણ કાળમાં પ્રાપ્ય થઈ શકે છે. આ વિશાળ નજરે આ સ્તવનને ભાવ વિચારવા અને ઉદારતાને અવકાશ આપવા પ્રાર્થના કરી હવે આનંદઘનજીની વિશાળતા અભ્યાસીએ.
સ્તવન (રાગ-આશાઉરી; ધન ધન સંપ્રતિ રાજા સાચો-એ દેશી.) ષડું દર્શન જિન અંગ ભણીને, ન્યાસ ષડંગ જે સાધે રે,
નમિ જિનવરના ચરણઉપાસક, વડું દરશન આરાધે રે. ષડૂ૦ ૧ અન્યે દશને જિન ભગવાનનાં જુદાં જુદાં અંગ-અવયવ છે. થે દર્શને જે જુદાં જુદાં અંગો છે તેની સ્થાપના કરવાથી આ વાત માલુમ પડશે જેઓ એકવીશમા પ્રભુ તીર્થકર શ્રી નેમિનાથ ભગવાનના પગને સેવે તે યે દર્શનની સેવા કરે છે, આરાધના . કરે છે. (૧)
ટ -આ એકવીશમાં સ્તવનને અર્થ કરતાં જ્ઞાનવિમળસૂરિ જણાવે છે (થડા જરૂરી ફેરફાર સાથે), તે નીચે પ્રમાણે છેઃ હવે જિનમતમાં સર્વ આવે તે રીતે આગલા સ્તવનમાં દેખાડે છે, તે જાણે તે વારે કર્મશત્રુને નમાવે, તે શ્રી નમિનાથ જિનના ધ્યાન સ્તુતિથી નીપજે એ કહે છે. હું દર્શન જે કહ્યું તે શ્રી જિનમતનાં અંગ છે, તે માટે કારણે કાર્યોપચાર તે જિનનાં અંગ કહીએ. દ્રવ્ય ષડંગ ન્યાસ તે આવર્તાદિક, અંગીકાર ન્યસન રૂ૫; ભાવ ષડંગ ન્યાસ ઇદ્રિયને ઇંદ્રિય રૂપે ધ્યાનલીનતાને પડંગન્યાસ સાધે, તો જે જ્યાં તે એટલે સાધે, તે શ્રી નમિનાથના જે ચરણસેવક સ્યાદ્વાદમતને જાણે છે તે જ ષડૂ દર્શનના આરાધક હોય. જે જિનમત જાણે તે જ સર્વને તે રૂપે જાણે. (૧) આ પાઠાંતર દશન’ સ્થાને પ્રતમાં “દરસણ” લખેલ છે. “ભણી જે’ સ્થાને એક પ્રતમાં “ભણિજે' લખેલ છે. જે સાધે ’ને સ્થાને એક પ્રતમાં “જે સાધે' લખ્યું છે. સાધે ’ સ્થાને પ્રતમાં “સાધે' લખેલ છે. * ઉપાસક' શબ્દ એક પ્રતમાં મૂકી દીધેલ છે, “આરાધે' સ્થાને અને લખનાર “આરાધે ' લખે છે. (૧) - શબ્દાર્થ-ડું દર્શન = છ દર્શન : સાંખ, ગ, બૌદ્ધ, મીમાંસક, ચાવોક અને જૈનદર્શન (હરિભદ્ર સરિ પ્રમાણે). જિન = જૈનદર્શનના (દશનની અહીં મનુષ્ય તરીકે કલ્પના કરી છે.) અંગ = દશનશરીરનાં અંગે, જુદા જુદા અવય, જાણી = જાણવા, સમજવા, ન્યાસ = સ્થાપના, મૂકવું તે. વડંગ = છ અંગેને, છ અવયવોને, સાધે = આરાધના કરે, અનુસરે. નમિ જિનવર = નમિનાથ નામના એક્લીશમાં તીર્થકર. ચરણ = ના પગ, નાં પાદરમળ, ઉપાસક = તેની સેવા કરનાર, તેના ઉપદેશ પ્રમાણે ચાલનાર. પડુ દશન = થે દશનેને. આરાધે = પૂજે, સેવે, ભજે. (૧).