Page Text
________________
શ્રી મુનિસુવ્રત જિન સ્તવન
આત્મતવ
સંબંધ–ઘણુ ખેદની વાત છે કે આપણું પિતાના આત્મા સંબંધમાં ઘણે મતાગ્રહ દુનિયામાં ચાલે છે અને આપણે આપણી જાત માટે પણ નિર્ણત મત પર આવી શક્યા નથી; અને દરેક દર્શનવાળાએ પિતાનાં જુદાં જુદાં મંતવ્યોને પણ એટલાં ખેંચાં છે કે પોતે સાચા અને બીજા સર્વને જૂઠા સમજે છે. ખૂદ આત્મા સંબંધી આવી ગૂંચવણવાળી સ્થિતિ એટલી બધી પ્રવર્તી રહેલ છે કે આપણને તે બોલતાં પણ શરમ આવે અને મનમાં ખેદ થાય. આવી વિષમ સ્થિતિ છે તે સમજીને આત્માને એવી સારી રીતે ઓળખે જોઈએ કે એનું મૂળ સ્વરૂપ બરાબર લક્ષ્યમાં રહે અને આપણે તદ્રુપ થઈ એની એવી સુંદર પ્રાગતિક સ્થિતિને અનુભવ જાતે કરી આપણે જીવન પંથ સીધે સરળ અને આપણને પિતાને લાભકારક કરી દઈએ. આત્મા કે છે? કે હોવો જોઈએ?–તેની તાર્કિક ચર્ચામાં પણ આટલે બધો મતફેર જોવામાં આવે છે, ત્યારે જે તેઓની કથા-વાર્તાઓ, દંતકથાઓ વિચારવામાં આવે તે તે વળી વધારે ગૂંચવણમાં પડીએ. એટલે આનંદઘન મહારાજે તે એકલી તાર્કિક દૃષ્ટિએ અન્ય મતની માન્યતામાં કેવાં કેવાં દૂષણે આવે છે, તેની જ માત્ર ચર્ચા કરી છેવટે પિતાનું સમ્યફ મંતવ્ય રજૂ કર્યું છે. તેઓની મરજી હોત તે તેઓ, આખો વિષય ઘણી સરસ રીતે ચચી, દંતકથાની ચર્ચા ઉપાડી વિષયને વધારે મજબૂત બનાવી શક્યા હોત, પણ તેઓએ તે રસ્તે લીધે નથી, માત્ર ન્યાય-તર્કની નજરે પિતાથી અન્ય મંતવ્યમાં કયાં કયાં દૂષણો આવે છે તે જણાવી તે સંબંધી પિતે પિતાને મત બતાવ્યું છે.
આત્મા જેવા અગત્યના વિષયમાં દરેક દર્શન જુદું પડી પિતાના મતને આગ્રહ ધરાવે તે ઘણું અનિષ્ટ છે, પણ જન્મની પાછળ અને મરણ પહેલાની સર્વ બાબત એવી ગૂંચવાયેલી સ્થિતિમાં છે કે દરેક પ્રાણીને જેમ ફાવ્યું તેમ પિતાના નિરનિરાળા મતની સ્થાપના કરી ગયા છે. એ સર્વ ગૂંચવણ વચ્ચેથી સાચે રસ્તો બતાવે તે અતિ આકરું કામ છે અને તેમાં કઈ જાતના આવેશ વગર કામ કરવું ઘણું મુશ્કેલ છે.
બાકી, આત્માને વિષય એટલે વિશાળ છે કે એના પર અનેક પુસ્તક લખાય. આવા અગત્યના વિષયને અંગે આનંદઘન એક સ્તવનની થોડી ગાથાઓ રચી મહાપ્રકાશ પાડે અને પિતાનું મંતવ્ય આદર્શરૂપે રજૂ કરે તે આ સ્તવનની મહત્તા બતાવે છે. આ સ્તવનની અંદર કહેલા–ચર્ચેલા વિષયની મહત્તા બહુ છે અને તેને ન્યાય તે લાભાનરજી જેવા માણસ જ આપી
૪૮
| SR No. | 005730 |
| Book Title | Anandghan Chovisi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Motichand Girdharlal kapadia, Ratilal D Desai |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |