Page Text
________________
૧૬: શ્રી શાંતિનાથ જિન સ્તવને
[૩૮ એને શાલદશાલે પણ કહે છે. એ તામસી વૃત્તિ છેડી દે, અને સાત્વિક વૃત્તિને ધારણ કરે અને એ કેવા ધર્મને આદરે તે આવતી ગાથામાં જણાવે છે. આવા સુધર્મને તે આદરે. (૫)
ફળ વિસંવાદ જેહમાં નહીં, શબ્દ તે અર્થ સંબંધી રે; સફળ નયવાદ વ્યાપી રહ્યો, તે શિવસાધન સંધિ રે. શાંતિ૬
અર્થ–જેમાં આવું ફળ થશે કે બીજા પ્રકારનું થશે આવી અસંગતિ જ નથી, પ્રભુએ બોલેલ શબ્દ અને તેના અર્થના સંબંધમાં વિરોધ નથી; પણ સર્વત્ર ફલિતાર્થવાળ દષ્ટિબિંદુને નયવાદ ફેલાઈ રહ્યો છે અને એ પ્રકારને અવિરોધ અને અપેક્ષાવાદ મોક્ષ મેળવવાના સાધનનું મમ રથાન છે અને છેવટે તે અપાવે જ રહે છે. (૬)
ટ –ફળ-મક્ષ. તેને વિસંવાદ-બ્રાંતિ જેમાં ન હોય, તેવા શબ્દ અને અર્થ, તેને સંબંધ સે યેગી, સકળ નયવાદ જેમાં વ્યાપી રહ્યો, એ જે સ્યાદ્વાદ, તે જ મોક્ષસાધનને સંધિ પ્રતિજ્ઞા છે, જેને. (૬)
વિવેચન–હવે એવા શાંતિને ઈરછનાર શાંતિવાંછાની સામાન્ય ચાલચલગત કેવી હોય, તેનું સામાન્ય ચારિત્ર કેવા પ્રકારનું હોય, તેનું વર્ણન અગિયારમી ગાથા સુધી કરે છે. આવી રીતે ત્રીજીથી અગિયારમી કુલ નવ ગાથાએ શાંતિવાંછક કેવો હોય, તે સ્પષ્ટ કર્યું છે, અને છતાં તે બહુ ટૂંકામાં વર્ણવ્યું છે અને વિસ્તારથી જાણવા ઈચ્છનારને આગમ ગ્રંથને હવાલે આવે છે. આવી રીતે ઉપર જણાવેલ નવ ગાથામાં બહુ ટૂંકી રીતે શાંતિનું સ્વરૂપ બહુ મુદ્દામ રીતે વર્ણવેલ છે તે, જીવનમાં બહુ અગત્યનું હોવાથી, ધ્યાનપૂર્વક સમજી લેવાનું છે.
શાંતિ ઈચ્છકને વર્ણવતાં જણાવે છે કે એના મનમાં ફળની અસંગતિ ન હોય. આ કામ કરું છું તેનું ફળ મળશે કે નહિ, ક્યારે મળશે કે કેમ મળશે–એવી જેના મનમાં શંકા કે કુશંકા પણ ન હોય, તે શાંતિના ફળની બાબતમાં જરા પણ શંકા કરતું જ નથી. જે કરે છે તેનું ફળ બરાબર મળવાનું છે અને સારું જ ફળ મળવાનું છે, એમ જાણે છે. ફળ સંબંધી હા નાની બેવડી ગૂંચવણે તેના મનમાં થતી નથી. તે જાણે છે કે ચા ચા નિયા સા કરતી. અને એને પ્રયાસ કે એની ક્રિયા કદાચિત્ પણ એવી ન હોય કે તેને ફળ સંબંધી મનમાં સંકલ્પ-વિકલ્પ કે દ્વિર્ભાવ થાય. જ્ઞાનવિમલસૂરિ મોક્ષ ફળ અર્થ કરે છે તે વિચારણીય છે. પણ સર્વ ક્રિયાનું તે જ ફળ છે એમ હોતું નથી, છતાં તે અર્થ વિચારો.
પાઠાંતરસંબંધી રે' સ્થાને “સંબંધ રે' એવો પાઠ પ્રતમાં છે. “સંધિ રે' સ્થાને સિદ્ધ રે ? પાઠ પ્રતમાં છે. પ્રતવાળા “તે’ શબ્દ મૂકી દે છે, “નયવાદ’ સ્થાને “નય’ પાઠ છે. “સકલ’ સ્થાને ભીમશી માણેક “ શકલ” પાઠ છાપે છે. એક પ્રતમાં છેલ્લા પાદમાં “તે’ મૂકી દે છે. (૬)
શબ્દાથે–ફળ = પરિણામ, અમુક કાર્યનું ફળ, વિસંવાદ = અસંગતિ, ગોટાળો. જેમાં = જેમાં, તેમાં, શબ્દ = પ્રભુએ કહેલ, ભાલ. અર્થ = તેને માયને, ભાવ. સંબંધી = લગત. સફળ = કુલસહિત, સિદ્ધ સાર્થક. ન્યવાદ = દષ્ટિબિંદુએ જેવા મુદ્દો, ભાંજગડ. વ્યાપી રહ્યો = ચારે તરફ ફેલાય. શિવસાધન = મોક્ષ પામવાનું સાધન, યંત્ર. સંધિ = વચલા ભાગનું માર્મિક સ્થળ, અપાવનાર. (૬)
| SR No. | 005730 |
| Book Title | Anandghan Chovisi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Motichand Girdharlal kapadia, Ratilal D Desai |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |