Page Text
________________
ર૭૪].
શ્રી આનંદઘન-વીશી અર્થ –કઈ કઈ લેકે કહે છે કે જુદા જુદા પ્રકારની સેવા-ભક્તિ, અથવા ક્રિયા કરી ભગવાનની સેવા કરીએ છીએ, પણ તેઓની નજરે ક્રિયાનું ફળ જણાતું નથી, દેખાતું નથી. તેઓ બિચારા એકસરખા ફળને ન આપનારી ક્રિયા કરી ચારે ગતિમાં (દેવતા, મનુષ્ય, તિર્યંચ અને નરક ગતિમાં) રખડે છે, આંટા માર્યા કરે છે. અને તેઓ તે ચાર ગતિમાં આખડે છે, તેઓને વિસ્તાર થતું નથી, (૨)
ટબે-હમણાં કેટલાએક એમ કહે છે જે વિવિધ બહુ પ્રકારની ક્રિયા કરીને સેવીએ, એકાંત ક્રિયાવાદી તે બોલ્યા, પણ તે અનેકાંતદષ્ટિ–સ્યાદ્વાદદષ્ટિનું ફલ દેખતા નથી, કેટલાએક અનેકાંત ક્રિયા કરીને સ્યાદ્વાદફળ નથી દેખતા, જિનમત નથી જાણતા, તે બાપડા પ્રાણી જાણતાં ચાર ગતિમાં રંજે-ફરે ભમે. એકાંત જ્ઞાનને, એકાંત ક્રિયાને અનેકાંત દષ્ટિ ન કહીએ, જ્ઞાનક્રિયાએ મેક્ષ જાણીએ. તે અનેકાંત મત. (૨)
વિવેચન- વા વા ક્રિયા સા સા રુંવતી એ સૂત્રને માન આપનાર કેટલાક કિયાવાદીઓ કહે છે કે, અમે ક્રિયા કરીને ભગવાનને મેળવશું, પણ ક્રિયાનું ફળ તે એકાંત નથી. કેટલીક વખત ક્રિયાનું ફળ મોક્ષમાર્ગની પ્રાપ્તિમાં થાય અને કેટલીક વખત સંસાર વધારનાર થાય. જેમ સંગમના જીવને દાન દેવાથી શાલિભદ્રને અવતાર મળે, પણ આખરે તે તેમને સંસાર વધી જ ગયે. તેઓ અનેક ત્રાદ્ધિ પામ્યા, પણ તે તે થોડા વખત માટેની હતી. સંસાર વધી જ એ, વિશાળ નજરે જોતાં, કોઈ પ્રકારને લાભ નથી, એ તે “ખાધું એટલે ખાયું” જેવી વાત છે. પછી તમે દૂધપાક ખાધું હોય કે પેંસ ખાધી હોય, તે જોવાનું નથી. પેટમાં ગયા પછી સર્વ સરખું બની જાય છે. ક્રિયાનું ફળ તાત્કાલિક લાભમાં તે આવે, પણ. એથી અનંતકાળને લાભ મળતું નથી, અને સુખ તે જોગવ્યું એટલે ખલાસ થઈ જાય છે. ક્રિયાને લાભ તે મળે, પણ તે પગલિક પ્રાપ્તિમાં હોય તે એને કાંઈ અર્થ નથી. એ તે અસ્થાયી વસ્તુ છે અને જતી વખતે કચવાટ મૂકી જનાર છે. સર્વ કિયાને સાચેસાચ લાભ જ મળે એમ ન સમજવું. કાંઈક લાભ મળે, તે અનંતકાળને હિસાબે કાંઈ ગણતરીમાં નથી, અને આવા અનેકાંત લાભ પર આધાર બાંધી શકાય નહિ. કિયાવાદી માત્ર કિયામાં જ માને છે, એ સમજ્યા વગર આખો વખત યંત્રની જેમ કિયા જ કર્યા કરે, પણ હેતુ સમજ્યા વગરની સંચા માફક કરેલ કિયા તે સ્થાયી લાભ આપનાર નીવડતી નથી. એમાં દુનિયાદારી અને સુખસગવડ મળે, પણ મોક્ષ જેવા અનંત સુખ પાસે એ કાંઈ ગણતરીમાં નથી. જે ફળ હંમેશ ટકે નહિ, તે અંતે અર્થ વગરનું છે અને પરિણામે સંસાર તરફ ગમન કરાવનાર છે. આવું ફળ કદાચ થાય તે, તેઓ હિસાબ આપવા ચારે ગતિમાં જાય–આવે છે. કેઈ વાર ગાય-ભેંસ થાય. કોઈ વાર નારક થાય, કઈ વાર દેવ થાય અને કઈ વાર મનુષ્ય થાય, પણ એને છેડે આવે નહિ. અને જે સુખની પછી તેને અભાવ આવવાનું હોય, તેને સુખ જ કહી શકાય નહિ. “ચાર દિવસનું ચાંદરડું અને ઘેર અંધારી રાત જેવી એમાં વાત થાય છે. કિયા અનેકાંત ફળને આપે પણ ખરી, પણ એને આપણે ખરા અર્થમાં ફળ કહેતા જ નથી. આપણે તે સ્થાયી સુખ આપનારને જ ફળનું નામ
| SR No. | 005730 |
| Book Title | Anandghan Chovisi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Motichand Girdharlal kapadia, Ratilal D Desai |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |