Page Text
________________
ર૪૬]
શ્રી આનંદઘન-ચોવીશી અધ્યાતમ જે વસ્તુ વિચારી, બીજા જાણ લબાસી રે; વસ્તુગતે જે વસ્તુ પ્રકાશ, “આનંદઘન” મત વાસી રે. શ્રી શ્રેયાંસ ૬
અથ—અધ્યાત્મમાં તે વસ્તુને વિચાર જ હોય, બાકીના સર્વ માણસે બેટા છે, ગોટાળિયા છે. વસ્તુ જેવી હોય, તેવી જે પ્રકટ કરે અને તેના પર અજવાળું છું કે તે આનંદના સમૂહ(મેક્ષ)માં વાસ કરે, ત્યાં રહેનારે થાય. (૬)
–વસ્તુગતે જે વિચારીને કહે તે અધ્યાત્મ કહીએ, બીજા જે વચનવિચાર તે લવાસી -વચનમાત્ર અને વરતુગતે જે પરમાર્થ જાણી વસ્તુ પ્રકાશે–કહે, આનંદઘનમત–સ્યાદ્વાદમત તેના વાસી જાણવા, એટલે અગીઆરમાં શ્રી શ્રેયાંસ જિનનું સ્તવન પૂરું થયું. (૬)
વિવેચન–વિચારવાનું પ્રાણી તેટલા માટે અધ્યાત્મને એને ખરા અર્થમાં સમજે. જેઓ ઓળઘાલુ હોય છે, તેનાથી ચેતે, જેમાં વિષય-કષાયની મંદતા થયેલી ન હોય, તેને છોડી દે અને જ્યાં પૂરા અર્થમાં અધ્યાત્મ દેખાય ત્યાં તેને સ્વીકાર કરે અને ત્યાં આત્મસમર્પણ કરે. આ રીતને વિચાર કરી સાચો અર્થ સમજનારને આપણે આધ્યાત્મી તરીકે બીજે બધે વિચાર કરીને, સ્વીકારે. અને જે ખરા અર્થમાં ભાવ આત્મીય ન હોય તેને લબાડી કે હૈંગી જાણવા. એવા લબાડ-લુચ્ચા માણસને વગર શંકાએ ત્યાગ કરવો. જે સંસારમાં રાચતા હોય, જે ઇન્દ્રિયને વશ પડેલા હય, જેને વિષય-કષાય ઉપર કાબૂ ન આવ્યું હોય, તેવા માણસે પિતે તરે નહિ અને પિતાના આશ્રિતને તારે નહિ, માટે જે ભવિષ્યમાં પિતાનું શ્રેય ઈચ્છતા હોય, તેમણે આવા ગુરુને વગર શંકાએ ત્યાગ કરે. જે પુરુષ વસ્તુગતે વસ્તુઓને જણાવે તે અંતે આનંદના સમૂહને પ્રાપ્ત થનાર છે, આનંદના ઘનમાં વસનાર છે અને અંતે આ સંસારને નિરતાર પામી ઊર્વગમન કરનાર છે. તેમને સમજી, ઓળખી, આદરવા અને તેમને સ્વસમર્પણ કરવું. અને તેમની નિશ્રાએ ચાલી પિતાનું ભવિષ્ય પણ સુધારવું. (૬) સંકલ્પ-વિકલ્પ વગર, વગર શંકાએ. આદર = સ્વીકારજે, તેને અમલ કરજે. શબ્દ અધ્યાત્મ = માત્ર અધ્યાતમે શબ્દ જ. ભજના =હોય કે ન પણ હોય, વિકલ્પ હોવાપણું. જાણી = સમજી. હાન = ત્યાગ, ત્યજી દેવું તે.. ગ્રહણ = સ્વીકારવું, આદરવું. મતિ = બુદ્ધિ, નિર્ણાય. (૫)
પાઠાંતર_વસ્તુ સ્થાને પ્રતમાં “વસુ” પાઠ છે; પણ જ્ઞાનવિમળસૂરિ વસ્તુ અથ કરે છે. “જાણ’ સ્થાને પ્રતમાં જાણિ” પાઠ છે, અર્થ ફરતે નથી. જૂની ગુજરાતી છે. “ગ” સ્થાને પ્રતવાળો “ગતૈ” પાઠ આપે છે. તે જની ગુજરાતી છે. “પ્રકાશે સ્થાને ‘પ્રકાશૈ” પાઠ છે, તે જૂની ગુજરાતી લઈને છે. “મત” સ્થાને મતિ’ પાઠ છે. આનંદધનમત એટલે સ્યાદ્વાદમતે એવો તેનો અર્થ છે. આનંદઘનો અર્થ બીજે છે તે માટે જુઓ વિવેચન (૬)
શબ્દાર્થ—અધ્યાત્મ = અધ્યાત્મી પુરુષ, જે ખરેખરા અધ્યાત્મરંગથી રંગાયેલા હોય છે. જે = જેઓ વસ્તુવિચારી = વસ્તુને વિચાર કરનાર હોય તે, સાચા આધ્યાત્મી. બીજા = અન્ય કોઈ પણ એ સિવાયનાજાણ = સમજ, લે, લબાસી = બોટા, જૂઠા. વસ્તુગતે = વસ્તુ જેવી હોય તેવી, વાત જેવી હોય તેવી, જે = જેઓ. વસ્તુ = વાતને, પ્રકાશે = જાહેર કરે, સમજાવે આનંદધન = આનંદના સમૂહને વરનોર. મત = માગ. રસ્તો. તેમાં. વાસી રે = વસનાર છે. (૬),
| SR No. | 005730 |
| Book Title | Anandghan Chovisi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Motichand Girdharlal kapadia, Ratilal D Desai |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |