________________
૧૧ :શ્રી શ્રેયાંસનાથ જિન સ્તવન
[ ૨૩૯
૧૧
સ્તવન
(રાગ ગાડી; અહા મતવાલે સાજના—એ દેશી)
શ્રી શ્રેયાંસ જિન અંતરજામી, આતમરામી નામી રે; અધ્યાતમપદ પૂરણ પામી, સહજ મુગતિ ગતિ ગામી રે. શ્રી શ્રેયાંસ૦ ૧ અ—શ્રી શ્રેયાંસ નામના અગિયારમા તીર્થંકર પ્રભુ તે આપણા મનના ભાવને જાણુનારા છે, તે આત્મસ્વરૂપમાં રમણ કરનાર છે અને પોતાનું નામ કાઢનાર અર્થાત્ ક રૂપ શત્રુને નમાવનાર અધ્યાત્મજ્ઞાનના પૂરેપૂરા અભ્યાસ અને અનુસરણ પ્રાપ્ત કરીને વગર મહેનતે તેઓ મેક્ષમાં ગયેલા છે. (૧)
ઢબા—જ્ઞાનવિમળસૂરિ આ સ્તવનના ટો નીચે પ્રમાણે પૂરે છે : એવા શ્રી શ્રેયાંસ જિન, જે અંતર્યામી છે, ચિત્તમાં વસ્યા છે, ઘણા જ વહાલા છે. તે શ્રી શ્રેયાંસ જન આત્મામાં રમતા સહજ ગુણભાગી છે, કર્મીને નમાવનાર માટે નામી છે, શબ્દાર્થ છે. અધ્યાતમ આત્મસ્વરૂપ પૂણું પામીને સહજ મુગતિ નિરુપાધિક સ્વભાવ ગતિને પામતા છે, પામ્યા છે. (૧) વિવેચન-શ્રી શ્રેયાંસ નામના અગિયારમા તીથંકર-જિનવર આપણા હૃદયમાં—અંતઃકરણમાં થતા સવ ભાવને જાણનારા છે, ઊંડા અંતરની પણ કોઇ વાત એમનાથી ખાનગી રહેતી નથી; એવા એ સર્વ વ્યાપક અને સ વસ્તુના જાણકાર છે. તેઓ પેાતાના આત્મિક ગુણામાં—જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર, અને વીયમાં—રમનારા છતાં નામાંકિત છે, એ ભારે નવાઈની વાત છે. આ ઉપરાંત તેઓ અધ્યાત્મમત, જે પર આપણે તરતમાં વિવેચન કરવાના છીએ, તેને સંપૂર્ણ આકારમાં પામેલા છે અને જે અધ્યાત્મ આપણે વખાણ્યું, તેને તેઓ પામેલા છે એ એક વાત થઇ. અને બીજી વાત એ છે કે તે વિના કષ્ટે મુક્તિગતિને વરેલા છે. માક્ષ મેળવવાની ઇચ્છા તેને હાતી નથી. તેઓ તે, આગળ સેાળમા શાંતિનાથના સ્તવનમાં કહેવામાં આવશે તેમ, મેાક્ષ અને સંસારને સરખા ગણનારા છે, પણ તેઓનું વતન એવા પ્રકારનું છે કે જરાયે મહેનત કર્યાં સિવાય તેઓ મેક્ષગતિને પામી ગયા છે. સંસારમાં ચાર ગતિ છે :
પાઠાંતર—દેશીમાં એક પ્રતમાં ‘સાંજનાં' શબ્દ મૂકે છે, તે ‘સાજના ' તે ખલે છે. · અંતરજામી ’ સ્થાને એક પ્રતમાં · અંતરયામી' પાઠ છે; અથ તે જ રહે છે. ‘ પદ ` સ્થાને એક છાપેલ પુસ્તક્માં ‘ મત ’ શબ્દ છે. ‘ગાની ’ સ્થાને એક પ્રતમાં ‘ ગીમી’ પાર્ટ છે અને બીજી પ્રત ‘ગાંમી’ પાઠ આપે છે. (૧)
શબ્દા—શ્રી શ્રેયાંસ = અગિયારમા તીર્થંકર, ભગવાન, પ્રભુ. જિન = તીથ કરદેવ, ભગવાન, જિતેશ્વરદેવ, અંતર્યામી = મનના ભાવને જાણનાર, ઊંડા ભેદને જાણનાર, સ`ન. આતમરામી = સ્વસ્વભાવમાં–આત્મસ્વરૂપમાં રમણ કરનાર, આત્મારામી. નામી = પોતાનુ નામ કાઢનાર, પ્રખ્યાત, જાણીતા, પ્રસિદ્ધ, દુશ્મનોને-ક્રમ* દુશ્મનોને વંદાવનાર, નમાવનાર (શત્રુઓને). અધ્યાતમ = આત્માને ઉદ્દેશીને જણાવાયેલું, લખેલુ, શાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ આત્મા સબંધી વાતો. મત = અભિપ્રાય, વિશેષ નિશ્ચય હાય તે તે. પૂરણ = સંપૂ` રીતે. વિશેષ, સારી રીતે. પામી = પ્રા'ત કરી, મેળવીને. સહજ = સ્વાભાવિક રીતે, મહેનત વગર. મુગતિ = મોક્ષ, સર્વ કર્મોથી મુકાવું, સ`કમથી રહિત એવી. ગતિ = પાંચમી ગતિ. ગામી = ગયેલા છે તે, જનારા છે તે. (૧)
=
=