________________
શ્રી શીતળનાથ જિન સ્તવન સંબંધ–આપણે શ્રી જિનેશ્વરદેવને આદર્શ તરીકે રાખવા અને આપણે સર્વ વ્યવહાર એ આદર્શ પ્રમાણે રાખવે. એ વાત તે ઠીક છે, પણ કોઈ પણ વ્યક્તિને આદર્શ તરીકે રાખવા સાથે તે કેવા છે તેની બરાબર ઓળખાણ કરવી જોઈએ, કારણ કે આદર્શને બરાબર ઓળખ્યા વગર તેની પૂજા કરવા મંડી જઈએ તે, બરાબર અણને વખતે એ આદર્શને છોડી દઈ, બીજી ભળતી વ્યક્તિ જ આદર્શ તરીકે લેવાને પ્રસંગ આવી પડે. એટલે આદર્શ વ્યક્તિને આદર્શ તરીકે સ્વીકારવા માટે એ જિનેશ્વરદેવ કેવા છે તે બરાબર ધ્યાનમાં લેવું જોઈએ. એટલે પછી એક વાતને સ્વીકાર કર્યા પછી તેને મૂકી દેવાને પ્રસંગ ન આવે. એવી કડી સ્થિતિ માંથી બચી જવા માટે આદર્શની પિછાણ આ સ્તવનમાં આપવામાં આવી છે તે વાત બહુ. યોગ્ય છે. તેથી તીર્થંકરદેવ અનેક રીતે આ આદર્શ તરીકે સ્વીકાર્ય છે, એ બતાવવા તેઓએ અનેક રીતે આશ્ચર્યકારી કામ કર્યા છે તે સાવવા અનેક ત્રિભંગી તેને અનુસર્યા છે તે આ સ્તવનામાં બતાવે છે. એ સર્વ વિસ્તાર સ્તવનમાં કરવામાં આવ્યું છે તે સમજી પછી તે ભગવાનને આપણું આદર્શ તરીકે સ્વીકારવા અને આદર્શને પછી નિમકહલાલ ( faithful) રહેવું અને તેમ કરીને આપણી જીવનયાત્રા સફળ કરવી.
ઘણા માણસો કાં તે આદર્શ સ્વીકારતા નથી અથવા પ્રસંગ આવી પડે ત્યારે આદર્શને મૂકી દે છે. આ બન્ને વાત અગ્ય છે. સારો માણસ તે આદર્શને સમજીને સ્વીકાર્યા પછી, ગમે તેવા સંગમાં, આદર્શને છોડતું જ નથી અને તે ચીવટને તેને અંતે બદલે મળે છે. આ આદર્શ ન છોડવાની ચીવટને પૂરેપૂરે ન્યાય મળે તે સારુ અત્ર આદર્શનું ઓળખાણ કરવામાં આવેલ છે. આ સ્તવનમાં પ્રથમ દૃષ્ટિએ વિચિત્ર લાગતી અનેક ત્રિભંગીઓ બતાવવામાં આવી છે તે પ્રભુને લાગુ પડતી છે, તે આપણે તેમના જીવનથી જાણીએ છીએ; એટલે આદર્શ નક્કી કરવા પહેલાં અને પૂજા કરવા પહેલાં આ આદર્શ સ્થાને રાખવા યોગ્ય છે કે નહિ તેને નિર્ણય કરવામાં આ અતિ ઉપયોગી સ્તવનના એકેએક અક્ષરે પર આપણે વિચાર કરીએ, અને પછી, આપણને બેસે તે, આદર્શ મુકરર કરવાનું કામ આપણે હાથ ધરીએ.
સ્તવન (રાગ ધન્યાશ્રી ગેડી; ગુણહ વિશાલા મંગલિકમાલા –એ દેશી.) શીતળ જિનપતિ લલિત ત્રિભંગી, વિવિધ ભંગી મન મેહે રે કરુણ કમળતા તીક્ષણતા, ઉદાસીનતા સહે રે. શીતળ૦ ૧
પાકાતર–એક પ્રતમાં કોમલતા પછી ૧ અને તીક્ષણતા પછી ૨ છે. એક પ્રતમાં “ વિવિધ સંગી મનહી ?' એવો પાઠ છે. ‘ત્રિભંગી' સ્થાને એક પ્રતમાં “ત્રીભંગી ' પાઠ છે. “તીક્ષણતા' સ્થાને એક પ્રતમાં