Page Text
________________
૮: શ્રી ચંદ્રપ્રભુ જિન સ્તવન
[૨૦૫ –નિર્મળ નિરાશ સાધુભક્તિ પામીને વળી યોગ જે અવંચક હોય તે યુગ, જ્ઞાન, દર્શન ચારિત્રનું અવંચકપણું; કિયા અવંચકપણે આશંસાદિ દશે ક્રિયાનું અવંચકપણું ન થાય એટલે સફળ થાય, ફળઅવંચક તે ચારિત્રફળ, નિર્વાણ ઈણે જેને એકીવારે નીપજે. (૬)
વિવેચન–આગલી ગાથામાં દેવની નિર્મળ ભક્તિ કરવાનું કહ્યું. એ તે જિનદેવના દર્શનની વાત થઇ. હવે અહીં સાધુમહારાજની ભક્તિ બરાબર કરવાનું જણાવે છે. આ છઠ્ઠી ગાથામાં ગાવંચાણાની, ક્રિયાવંચકપણાની અને ફળાવંચકાણની યોગની વાત કરે છે. સાધુમહારાજની નિર્મળ ભક્તિ પ્રાપ્ત કરીને પ્રાણી પ્રથમ તે ગાવચક થાય. યોગ એટલે જોગ. આત્માના ગુણને ઠગનારી નહિ એવી જોગવાઈ થાય, પ્રથમ થવી જોઈએ. એને ગની પરિભાષામાં યોગાવંચકપણું કહે છે. કેગને અવંચકભાવ, ન ઠગનાર ભાવ, તે ગાવંચકપણું. એવી ભક્તિ પ્રાપ્ત થવી અને તેમાં રસ લે તે ગાવંચકપણું છે, એટલે એને જેગ થવો એ ઘણું મુશ્કેલ છે. પહેલાં પિતે સંસારમાં ઘણું રખડ્યો છે, પણ એને સાધુમહારાજની ભક્તિનો યોગ થયો નથી. અત્યારે તેને તે કરવાને વેગવંચક ભાવ પ્રાપ્ત થયા છે તેથી તે પ્રાણી ગાવંચકભાવને પામે એમ કહેવાય છે. ગાવંચકત્વની પછી તેને કિયાવંચકત્વ મળે છે, એટલે જે કાળે જે ક્રિયા કરવાની હોય તે કાળે તે તે ક્રિયા કરવાની તેને વૃત્તિ થાય. પ્રભુનાં દર્શન કરે તે પણ શાસ્ત્ર કહેલી રીત પ્રમાણે. બધી વિધિ જળવાઈને કિયા થાય તેને કિયાઅવંચકત્વ પ્રાપ્ત થયું છે એમ કહેવાય. એ કિયાઅવંચકત્વ કેમ પ્રાપ્ત થાય અને ક્રિયા કેમ કરવી જોઈએ તે માટે દેવવંદનભાગમાં વિધિ છે. ત્યાં દશ ત્રિક તથા અધિગમ જાળવવાના છે, તેને વિસ્તાર કરવામાં આવ્યું છે. આવું ક્રિયાવંચકત્વ એટલે બેટી રીતે કિયા કરવાનું પ્રાપ્ત થાય તેનાથી ઊલટું, તેનું અવંચકત્વ મળે, ત્યાર પછી ત્રીજુ ફળવંચકત્વ યુગ
માર્ગમાં સપડે છે. જે જે ક્રિયા કરવામાં આવે, તે જે બરાબર કરવામાં આવે તે આખર . ‘જતાં તેનાં ફળ જરૂર મળે છે. કારણ કે વા વા ક્રિયા, સા સા વતી એટલે બધી રીતે વિધિપૂર્વક અને કહી છે તે સર્વ રીતિને જાળવીને ક્રિયા કરવામાં આવે, તે જરૂર ફળાવંચકત્વ પ્રાપ્ત થાય છે, એટલે ફળની બાબતમાં પ્રાણી ઠગાતે નથી.
આવી રીતે ગાવંચકત્વ, ક્રિયાવંચકત્વ અને ફળાવંચકત્વ પ્રાપ્ત કરવું જોઈએ એ ભાવ અહીં આપણને પ્રાપ્ત થાય છે. દર્શન કરવું અને તે બધી રીતે યોગ્ય થાય તે તે ફળ આપ્યા વગર રહેતું નથી, એ આ ગાથામાં છુપાયેલે ભાવ છે. તેને માટે દર્શનના પ્રાથમિક પગથિયાની જરૂર છે. ભગવાન મને તે જરૂર આપે એવી મારે માટે આપને વિજ્ઞપ્તિ કરવાની છે, તે હે શુદ્ધ ચેતના! મને પ્રાપ્ત કરાવ. આ ગાવંચકત્વ અને ફળાવંચકત્વ એ ખાસ યોગના વિષયો છે અને પૂર્ણ શ્રદ્ધાથી સમજવા યોગ્ય છે; એને જે સમજે તે ખરું દર્શન પ્રાપ્ત કરે અને એનું નામ સફળ દર્શન કહેવાય.
જય” એટલે જોઈ લેવું. જે શુદ્ધ દર્શન કરે, જે ફળવતી ક્રિયા કહેલ વિધિ અનુસાર - આદરે, તે સાચી કિયા કરી, આખરે ફળાવંચકત્વ, આવતી ગાથામાં કહેશે તેમ, મેળવે. (૯)
| SR No. | 005730 |
| Book Title | Anandghan Chovisi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Motichand Girdharlal kapadia, Ratilal D Desai |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |