________________
૧૯૪]
શ્રી આન’ઘન-ચાવીશી
એમ અનેક અબિધા ધરે, અનુભવગમ્ય વિચાર, લલના; જે જાણે તેહને કરે, ‘આનંદધન’ અવતાર, લલના. શ્રી સુપાસ૦ ૮ અથ—આવી રીતે સુપાર્શ્વનાથ તીર્થંકર ઘણાં ઘણાં નામેાને ધારણ કરે છે. એ નામે અનુભવથી સમજી શકાય તેવાં વિચારણીય છે. આ હકીકત જે જાણે તેને આનંદના સમૂહને ઉતારનાર કરી આપે, તેવા પ્રભુને આપણે નમીએ, વંદીએ, પૂજીએ. (૮)
ટો—એમ અનેક પ્રકારે ગુણનિષ્પન્ન નામ છે, તે નામના વિચાર અનુભવગમ્ય છે, એકનાં અનેક રૂપ–નામ છે, એવા જે તમારા નામના અર્થ જાણી ધ્યાન–સ્મરણ કરશે તે પ્રાણી આનંદધન જ્ઞાનમય અવતાર કરે, અક્ષય ભાવે જ્ઞાન-દન-ચારિત્રમયપણું પામે. (૮)
વિવેચન—આવાં આવાં અનેક નામાનેઉપનામાને પ્રભુ ધારણ કરે છે. અહીં તે। દાખલા તરીકે પિસ્તાલીશ નામેા બતાવીને પોતાની અલ્પતા ખતાવી છે, પણ પ્રભુમાં તે તેવાં અને તેને મળતાં સે'કડા નામેા છે. જેમ રાનાનો તે સૌલ્યમ્ ના એક વિદ્વાને અનેક અર્થ કર્યાં છે, આઠ લાખ અથ કર્યો છે, તેમ એક બીજા વિદ્વાને પ્રભુનાં અનેક નામેા દાખવ્યાં છે, તે સ જાણીને પ્રભુને સેવા, પૂજો. આ પ્રભુને પણ પાતાના લાભ માટે જ નમવાના છે. તેએની સેવા કરવી એ આત્મસેવા છે. આ નામના વિચારો અનુભવગમ્ય છે, જાતે અનુભવ કરવાથી પ્રાપ્ય થઈ શકે છે. જેમ જેમ પ્રાણીને અનુભવ થાય, સ્વયં સવેદન થાય, તેમ તેને આ નામમાં રહેલે વિચારચમત્કાર જણાય છે. નામેા વાંચી જવાં કે પટપટ એલી જવાં, એ એક વાત છે અને જાતે અનુભવ કરી તેને અવધારવાં, તે તે ઘણી ઊંચી વાત છે. અનુભવની વાત જ જુદી છે અને તેને મહિમા કેટલેા ભવ્ય છે તે તે આપણે અનુભવનાં પદોમાં જોઈ ગયા છીએ. એક વસ્તુનાં અનેક નામ હાવાં, તે સ્વાભાવિક છે, પણ તેને જાતે અનુભવ કરવા, પેાતાને તે લાગુ પાડવાં અથવા તે લાગુ પડી શકે છે એમ અવધારવું, તે તે બહુ જ સરસ વાત છે. એક પ્રભુનાં આ રીતે પિસ્તાલીશ કે તેથી વધતાં નામેા જાણીને તમને કોઈ વાર આશ્ચય થશે, તમને તેમાં અતિશયક્તિ લાગશે, પણ જ્યારે તમે જાતે તેનું સ ંવેદન કરશે, ત્યારે તે સવ' નામના ચમત્કાર તમને જાતે અનુભવાશે અને ત્યારે તમને માલૂમ પડશે કે આ અનુભવની શાળા કાંઇ ઔર છે.
જે એ નામેા અનુભવથી-સ્વસવેદનથી જાણે છે, તેના અવતાર આનંદના સમૂહ જેવા પ્રભુ કરે છે અને તેને પેાતાના જેવા જ બનાવી દે છે. માટે પ્રભુને ભજવાનાં નિ`ય કરો,
પાઠાંતર— એમ ' સ્થાને એક પ્રતમાં ‘અર્ધ' પાઠ છે, એના અ` ‘ એમ ’ થાય છે. ‘જે’ને સ્થાને એક પ્રતમાં જેહ ' પાઠ છે; અથમાં ફેરફાર નથી. (૮)
શબ્દા—એમ = ઉપરોક્ત, ઉપર ગણાવ્યાં તે અને તેવાં. અનેક = એકથી વધારે, ધણાં. અભિધા = નામેા, ચાંદે, વિશેષણા, પદકા અનુભવગમ્ય = જાતઅનુભવ, તેનાથી સમજાય-જાણી શકાય તેવા. વિચાર = આ બધા અનુભવથી જાણી શકાય, સ્વસ ંવેદનથી સમજી શકાય તેવા વિચારો છે, જે જાણે = આ વિચારને જે જ્ઞાનમાગે ઓળખે. તેહને = તેને કરે = કરે છે. આનંદધન = આનંદના સમૂહ. અવતાર = જન્મ આનંદમય બનાવે પોતામય-આન સમૂહમય કરી દે. (૮)