________________
૭: શ્રી સુપાશ્વ જિન સ્તવન
(૧૮૯ હોવાથી તેઓ “ નિરંજન” નામે જગતમાં પ્રસિદ્ધ થયા છે. અંજનને અર્થ અજ્ઞાન પણ થઈ શકે છે. ભગવાન શ્રી સુપાર્શ્વનાથ વત્સલ છે. એટલે સર્વ પ્રાણીને હિતકારી. ભગવાન આ જીવના હિત કરનારા છે, એને મોક્ષ, દેવલોક કે મનુષ્યલેક અપાવવામાં મદદ કરનાર છે, અને માતાપિતા જેમ પુત્રનું વાત્સલ્ય કરે તેમ વાત્સલ્ય કરનાર છે. આથી તેઓને વત્સલ-ભલું કરનાર તરીકેનું ઉપનામ મળે તે તદ્દન યોગ્ય છે. વળી, તેઓ સર્વ પ્રાણીને આરામ અપાવનાર હોવાથી તેઓનું નામ સકળજંતુવિશ્રામ થઈ શકે છે. આ પ્રાણી તે સંસારમાં અનેક ગતિમાં જઈ થાકી ગયે છે, હજુ ઠરીઠામ ન થાય ત્યાં બીજે જાય છે. આ પ્રભુ પાસે એવો ચમત્કારે છે કે એ જન્મમરણના ફેરા અળસાવી દઈ પ્રાણીને હમેશને માટે આરામ અપાવનાર છે. તમે ડુંગર ચડો ત્યારે એવા વિસામાનું મૂલ્ય જાણે. પ્રભુ થાક્યા પાક્યાને આશરે છે, સર્વ પ્રાણીના આશરા છે. પ્રભુ પોતે જીવને સર્વ પ્રકારનું અભયદાન આપનારા છે, કોઈ પણ જીવને તેમની નજીકમાં કઈ પ્રકારને ભય નથી. તેની આજુબાજુમાં પણ કોઈ જાતને ભય નથી-તાત્તિઝાયાં તાન્નિધૌ વૈદ્યાન અને તેથી સર્વદા તેઓ અભયદાનના દાતા એ નામને સાચું કરે છે. વળી, પ્રભુ જાતે પૂર્ણ હોવાથી તેઓ પૂર્ણના નામને યેગ્ય છે. પૂર્ણમાંથી પૂર્ણ લેતાં પણ પૂર્ણ જ બાકી રહે છે, આવા અદ્ભુત સ્વભાવવાળા પ્રભુ પૂર્ણ નામને બરાબર લાયક છે. અને પ્રભુ પિતે આત્મારામ છે, આત્મામાં જ રહેલા છે અને આરામ પણ ત્યાં પામનારા છે. એવા આત્મારામ પ્રભુને સેવે, વાંદો, પૂજો અને તેમને તેમના સ્થાનને યોગ્ય આતમરામ” તરીકે માન આપે. (૪)
વીતરાગ મદ કલ્પના, રતિ અતિ ભય સેગ, લલના; નિદ્રા તંદ્રા દુરંદશા, રહિત અબાધિત યોગ લલના. શ્રી સુપાસ ૫
- પાઠાંતર–એક પ્રકાર પ્રથમ પાકમાં “શ્રી” શબ્દ ઉમેરે છે. “મદ’ સ્થાને એક પ્રતને લેખક “મત” કરે છે. તેનો અર્થ ફાવે તેમ નથી. “યેાગ’ સ્થાને એક પ્રતમાં ‘જગ’ પાડે છે, એ પ્રાકૃતાને કારણે જણાય છે. નિદ્રા” સ્થાને એક છાપેલ પુસ્તકમાં નિંદ્રા પાઠ છે, તે અશુદ્ધ જણાય છે. “ અબાધિત ને સ્થાને એક પ્રતમાં “ અબાહિત’ પાઠ છે; અર્થમાં ફેર પડતો નથી. (૫)
શબ્દાર્થ–વીતરાગ = જેમના રાગ-ઇષ્ટ પદાર્થોને પ્રેમ-નાશ પામી ગયા છે જેઓ વહાલી ચીજ તરફ પણ પ્રેમ નથી કરતા. મદ = અભિમાન, મહત્તા બતાવવી તે. કલ્પના = મનમાં આહટદેહટ વિચારવા, પિતાની સજક શક્તિ છોડી મૂકવી તે, મનનાં સંકલ્પવિકલ્પ કરવા. રતિ = રાજી થવું, પ્રેમ કરે છે. વસ્તુપ્રાપ્તિને અને તેમાં રાચી જવું તે. અરતિ = વસ્તુ ન ગમે તેવી હોય તેના તરફ અરાજી થવું, અપ્રીતિ, દ્વેષ, સ્ય = બીક. ઉપર જે ભય (સાત) કહેલા છે તે પૈકી એક અથવા વધારે. સેગ = શોક. પ્રિય વસ્તુની અપ્રાપ્તિ અથવા અપ્રિય વરની પ્રાપ્તિ વખતે થતી દિલગીરી. નિદ્રા = પાંચ પ્રકારની ઊંધ : ૧. નિદ્રા. ૨. નિદ્રાનિદ્રા. ૩. પ્રચલા, ૪. પ્રચલા પ્રચલા અને પ. રયાનધેિ. તંદ્રા = આળસ, ઊંઘ આવી જવા જેવી સ્થિતિ. દુર્દશા = ખરાબ સ્થિતિ, દર્દશા. રહિત = એ મદ, કપના, રતિ, અરતિ, ભય, શોક, નિદ્રા તંદ્રા અને દુરદશાને લાગે છે. તે વિનાના અબાધિત = પીડા વગરના; વેગ સાથે જેમના મન, વચન અને કાયાના ગે = ઉપગ કેઈને પીડા કરતા નથી. (૫)