________________
૫: શ્રી સુમતિનાથ જિન સ્તવન
[ ૧૬૩
ઉપાધિ નવી થતી નથી અને એ ક`બ ધનથી તદ્ન મુકાયેલા રહે છે. આ શરીરધારી આત્મામાં ઇંદ્રિયાતીત ગુણના ભંડાર હોય છે અને એ સર્વ ઉપાધિથી રહિત હોય છે. એ અતી'દ્રિય સ ગુણાની ખાણુ હાય છે, અને અનેક ન કલ્પી શકાય તેવા તેનામાં ગુણુ હોય છે. બીજાને ઉપદેશ આપવા અને બની શકે તેટલી દુનિયાની પ્રગતિ કરાવી, એવી આ ત્રીજા પ્રકારના આત્મામાં સ્વાભાવિક ટેવ પડી જાય છે. આવા પ્રકારના પરમાત્મભાવની સિદ્ધિને તું પ્રાપ્ત કર. આ જીવનના એ ઉદ્દેશ છે અને પરમાત્મભાવ પ્રકટ કરી કૈવલ્યજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવું એ ખરી આત્મસિદ્ધિ છે. એ પરમાત્મા પણ આ જ આત્માના ત્રીજો પ્રકાર છે, કારણ કે એક જ આત્મા શરીરધારીના હોય તે આ ત્રણે અહિરાત્મભાવ, અંતરાત્મભાવ અને પરમાત્મભાવને પામે છે. પરમાત્મભાવ કેવળીને હાય છે. તેમને ચાર ઘાતી કર્મોનો તા ક્ષય થયેલા હાય છે, એટલે સાંસારિક ઉપાધિઆથી તેઓ રહિત થયેલા હાય છે અને આપણ જે ઇંદ્રિયાતીત ગુણા કલ્પી શકીએ તે તે તેમનામાં ઠાંસી ઠાંસીને ભરેલા હાય છે અને એવા પરમાત્મભાવ પ્રગટ કરવા એ આ યૌગિક જીવનનો ઉદ્દેશ છે; એ ભાવ પ્રકટ કરવા છેવટે પ્રેરણા કરી છે અને તે ભાવ મેળવવાને પાતાનો ઉદ્દેશ છે
સાંસારિક સ` આનંદો અલ્પકાલીન હોય છે, પણ આ પરમાત્મભાવ પ્રકટ થતાં જે આનંદ થાય છે તે નિરવધિ છે, મહાકલ્યાણકર છે અને માત્ર અનુભવગમ્ય જ છે. એ પરમાત્મભાવ પ્રયત્નસિદ્ધ છે અને ખરેખરો આનંદ આપનાર છે. તેથી શરીરધારીએ તે પરમાત્મભાવને જરૂર વિચાર કરી મેળવવા ઘટે. (૪).
બહિરાતમ તજ અંતર આતમા-રૂપ થઈ સ્થિર ભાવ સુગ્યાની;
પરમાતમનું હ। આતમ ભાવવું, આતમ અરપણ દાવ સુગ્યાની. સુમતિ॰ ૫
અથ...(આ આત્માના ત્રણે પ્રકાર પૈકી) બહિરાત્મભાવને ડી દઈને અંતરાત્મભાવના ખીજા પ્રકારમાં સ્થિર થઈ જવાથી પરમાત્મભાવ, જે આત્માના ત્રીજો પ્રકાર છે, તે આત્મસાધનના ખરેખરા ઉપાય છે. (૫)
ટામહિરાત્મા જે પ્રથમ આત્મા કહ્યો છે, તેને તજીને અંતરઆત્મા બીજો તે રૂપ થઈ સ્થિરભાવપણે સાથે તેા ક`ઉપાધિને નિરાકરે, તે વારે પોતાના આત્મા તે પરમાત્માનુરૂપ થાય; એવા જે આતમા તેને અપણુ થાપનાના દાવ કહેતાં યાગ્યતા પામીએ. (૫)
વિવેચન--આ ત્રણ પ્રકાર જે આત્માના આપણે જાણ્યા તે પૈકી બહિરાત્માને તજીને અંતરાત્મરૂપ થઈ જવું એટલે શરીર કે સંપત્તિથી આત્માને અલગ જાણી પાતાના મેાક્ષ સાધી
પાઠાંતર—આતમાને સ્થાને આતમ છે, માત્ર શબ્દફેર છે, અથ ફરતા નથી થિર સ્થાને થીર અક્ષરા છે તે માત્ર હ્રસ્વઇ દીધૂંધ ના ફેર છે, જે ભાષામાં સામાન્ય છે. (૫)
શબ્દા—તજ = છેોડી દઈ તે, તજીને. થિર ભાવ = સ્થિર ભાવ. ભાવવું = વિચારવું દાવ = પ્રસંગ. (૫)