________________
૨૦૨ ] ઉપાધ્યાય યશોવિજય સ્વાધ્યાય ગ્રંથ
લખાયું હોય તો આવી ભૂલો થવી સંભવિત નથી. આથી, વધુ સંભવ એ છે કે કોઈક લહિયાના હાથે શ્રી યશોવિજયજીકૃત તિઙન્વયોક્તિ'નું અનુલેખન(copy) કરવામાં આવ્યું હશે, અને આજે જોવા મળતી ક્ષતિઓ તે લેખક(લહિયા)ના હાથે પ્રવેશવા પામી હશે.
પરિશિષ્ટ
देवदत्तः तण्डुलान् पचति । वायनो, वैयाकरशोना मते शाब्दजोध या प्रभारी थाय छे :
अभेदसम्बन्धावछिन्नदेवदत्तत्वावच्छिन्नप्रकारतानिरूपितसमवायसम्बन्धावच्छिन्नैकत्वत्वावच्छिन्न प्रकारतानिरूपिताश्रयत्वावच्छिन्नविशेष्यत्वावच्छिन्नाधेयत्वसम्बन्धावच्छिन्नाश्रयत्वावच्छिन्नप्रकारता निरूपिता, अथ च समवायसम्बन्धावच्छिन्नबहुत्वावच्छिन्नप्रकारतानिरूपिततण्डुलत्वावच्छिन्नविशेष्यत्वावच्छिन्नाभेदसम्बन्धावच्छिन्नतण्डुलत्वावच्छिन्नप्रकार
तानिरूपितकर्मत्वावच्छिन्नविशेष्यत्वावच्छिन्नाधेयत्वसम्बन्धावच्छिन्नकर्मत्वावच्छिन्नप्रकारता
निरूपितविक्लित्तित्वावच्छिविशेष्यत्वावच्छिन्नानुकूलत्वसम्बन्धावच्छिन्नविक्लित्तित्वावच्छिन्नप्रकारतानिरूपिता च या वर्तमानकालावच्छिन्नव्यापारत्वावच्छिन्ना विशेष्यता, तच्छाली शाब्दबोधः ||
देवदत्तः पचति ।नो जंान्वयथी शाब्दजोध उरीशुं तो देवदत्तपदार्थस्य अभेदेन, तिङर्थैकत्वस्य च समवायसम्बन्धेन तिर्थकर्तरि अन्वयः । तिङर्थंकर्तुश्च निष्ठत्वसम्बन्धेन, तिङर्थंवर्तमानकालस्य चावच्छेद्यत्वसम्बन्धेन व्यापारेऽन्वयः । तथा च देवदत्ताभिन्नैकत्वविशिष्टविक्लित्त्यनुकूलोवर्तमानकालावच्छिन्नो व्यापारः इति ॥
नैयायिोना भते देवदत्तो ग्रामं गच्छति । नो शाहजोध : ग्रामनिष्ठोत्तरदेशसंयोगानुकूलव्यापारानुकूलवर्तमानकालिककृतिमान् एकत्वसंख्याविशिष्टो देवदत्तः इति
शाब्दबोधः ॥
પાદટીપ
૧. વૈયાકરણોના આવા શાબ્દબોધનું સ્વરૂપ પરિશિષ્ટમાં વર્ણવ્યું છે.
ઉપાધ્યાયજીની પોતાની વિવેચનામાં જેવી મધ્યસ્થતા, ગુણગ્રાહકતા, સૂક્ષ્મ સમન્વયશક્તિ અને સ્પષ્ટભાષિતા દેખાઈ છે તેવી બીજા આચાર્યોમાં ઘણી ઓછી નજરે पडे छे.
પંડિત સુખલાલજી (योगदर्शन तथा योगविंशिद्धा')
