________________
છે. પરંતુ સર્વત્ર આત્માના અભાવનું દર્શન થવાથી બીજના અભાવમાં જેમ અઝુરનો અભાવ થાય છે; તેમ લોભસ્વરૂપ તૃષ્ણાનો અભાવ થાય છે. બૌદ્ધો આત્માને માનતા નથી. આત્મદર્શન જ લોભાદિ દ્વારા જન્મનું કારણ બને છે... ઈત્યાદિ અન્યત્ર અનુસંધેય છે. અથવા અધ્યાપક પાસેથી એ સમજવાયોગ્ય છે. અહીં તો સામાન્યથી ગ્રંથના તાત્પર્યને સ્પષ્ટ કરવાનું હોવાથી બૌદ્ધોની માન્યતાને વિસ્તારથી જણાવી નથી. ।।૨૫-૪૫
આત્મદર્શનમાં જે દોષ છે તે જણાવાય છે. અર્થાદ્ નૈરાત્મ્યદર્શનના અભાવમાં જે દોષ છે, તે જણાવાય છેन पश्यन्नहमिति, स्निह्यत्यात्मनि कश्चन । न चात्मनि विना प्रेम्णा, सुखहेतुषु धावति ॥ २५-५॥
આત્મદર્શને જ તૃષ્ણા થાય છે “કારણ કે ‘હું’ ઈત્યાદિ ઉલ્લેખથી નહિ જોનારને આત્માના વિષયમાં સ્નેહ થતો નથી અને આત્માના વિષયમાં પ્રેમ વિના સુખના કારણભૂત વિષયોમાં કોઈ દોડતું નથી.’’ આ પ્રમાણે પાંચમા શ્લોકનો અક્ષરાર્થ છે. એનું તાત્પર્ય એ છે કે; ‘હું છું...’ ઈત્યાઘાકારક અહમ્ના ઉલ્લેખથી કોઈ પણ વસ્તુને નહિ જોનારા અર્થાદ્ જ્ઞાનના વિષયમાં આત્મત્વને નહીં જોનારા બુદ્ધિમાનને, આત્માના વિષયમાં સ્નેહ ઉત્પન્ન થતો નથી. તેમ જ આત્માના વિષયમાં પ્રેમ ન હોય તો કોઈ પણ;
૫[[[[[[
\\!}}}}}ZINGJN]]]]\
ગ
SINGING
