________________
ચેત્રીસ અતિશય
૫૯
(૩૨ ) કેશ, દાઢી અને મૂછના વાળ તેમ જ નખ વધતા નથી.
(૩૩) ચારે પ્રકારના ઓછામાં ઓછા એક કરોડ દેવ પ્રભુ પાસે રહે છે.
(૩૪) અતુઓની અનુકૂળતા રહે છે તેમ જ ઇનિદ્રાના વિષયે અનુકૂળ રહે છે.
અભિવાતચિન્તામણિની પજ્ઞ વિવૃતિ ( પૃ. ૧૯-ર૧)માં આ અતિશનું સ્પષ્ટીકરણ અપાયું છે. તેમાંથી હું નીચે મુજબની બાબતે અતિશયના ક્રમાંકપૂર્વક દર્શાવું છું –
૨. શ્વાસ એટલે ઉશ્વાસ અને વિશ્વ સ.
૪ માંસનેત્રવાળાને અદશ્ય, નહિ કે અવધિ વગેરે નેત્રવાળા પુરુષોને.
ઝાતોડmતિશે તે તીર્થદા મિરિયતિરાવ:” એમ અતિશયની વ્યુત્પત્તિ દર્શાવાઈ છે. - ૬ ભાષા અધ માગધી હોય છે. * ૮ “અગ્ર એક અધિકા” અડી અધિકથી પચ્ચીસ જન એ અર્થ કરાવે છે અને ૨૦૦ ગઉ એટલે સે જન એમ બંધ કરાવે છે. આથી સવા સે જન એવે અર્થ ફલિત થાય છે.
૧૦ ઈતિ એટલે ધાન્યાદિને ઉપદ્રવ કરનાર પુષ્કળ ઉતરે. વગેરે.
૧૧. મારિ એટલે ઔત્પાતિક અને સર્વવ્યાપી મૃત્યુ.