________________
આઠ પ્રાતિહાર્યાં
૭.
-
પ્રાતિહાર્યાના અતિશયામાં ઉલ્લેખ – અશેકાદિ આઠ પ્રાતિહાર્યા પૈકી ભામ'ડલના ઉલ્લેખ કર્મક્ષયજ ૧૧૧ અતિશયામાં અને અશેાક, પુષ્પવૃષ્ટિ, ચામર, સિંહાસન,દુદુભિ (ના નાદ) અને છત્રનો ઉલ્લેખ,દેવકૃત ૧૯ અતિશયામાં જોવાય છે.
વના—પ્રાતિહાર્યાંનાં વણ ના ગદ્ય તેમ જ પદ્ય એમ ઉભય રૂપમાં મળે છે. ગદ્યરૂપવર્ણન પત્રયણસારુદ્ધારની વૃત્તિ ( પત્ર ૧૦૬આ-૧૦૭૨)માં મળે છે. પદ્યાત્મક વર્ણના કલ્યાણમન્દિરસ્તોત્ર ( શ્લા. ૧૯-૨૬), ભક્તામરાત્ર ( શ્લા. ૨૮૩૧), વીતરાગરતત્ર (પ્ર, ૫, શ્વે. ૧–૯ ), જિનસુન્દરસૂરિકૃત સીમન્ધરસ્વાસ્તિવન ( શ્વેા. ૨–૯ ), જિનપ્રભસૂરિષ્કૃત પંચકલ્યાણકસ્તવન ( Àા. ૧૯–૨૬ ) અને પાર્શ્વનાથપ્રાતિહાર્યસ્તવન, જ્ઞાનસાગરસૂ રિસ્કૃત પાĀજિનસ્તવન ( àા. ૭–૧૪), સહજમ ડનગણિકૃત સીમન્તમસ્વામિરાત્ર ( શ્લા, ૭–૧૪ ) અને ચિરત્નમુનિકૃત સોપારકસ્તવનમાં દગ્ગાચર થાય છે. ‘દુન્દુભિ ’ને લગતુ વર્ણન અમરચન્દ્રસૂરિષ્કૃત પદ્માનન્દુમહાકાવ્ય ( સ. ૧૪, àા. ૧૫૬)માં ઉપલબ્ધ થાય છે. આ તે સંસ્કૃત કૃતિઓની વાત થઇ. ગુજરાતીમાં એનું થાડુંક વર્ણન શ્રાવક
૧-૨ જુએ અભિધાનચિન્તામણિ નામમાલાના પ્રથમ કાંડના ૫૯મા તેમ જ ૬૧માથી ૬૩મા સુધીનાં પદ્યો તથા ૬૨મા પદ્યની સ્વાપત્ત વિદ્યુતિ ( જેમાં ચૈત્યદ્રુમને અર્થ ‘અશોક વૃક્ષ' કરાયા છે ).
.
૩ આ સંબંધમાં જુએ ‘ભક્તામરકલ્યાણમન્દિરનમિશણુસ્તાત્રત્રયમ્ ’’ની મારી સ ંસ્કૃત ભૂમિકા (પૃ. ૨-૩) તેમ જ એની ગુજરાતી પ્રસ્તાવના (પૃ. ૧૩-૧૪),