________________
૨૦૦
જ્ઞાતપુત્ર શ્રમ, ભગવાન મહાવીર
ધૂતારા પિતાને સર્વજ્ઞ કહેવડાવે છે તે મારે એની ખબર લેવી એ વિચાર એમને આ. એએ તરત જ પિતાના શિષ્યસમુદાય સહિત સમવસરણે જવા ઉપડ્યા. સમવસરણના આકર્ષક દેખાવથી અને આગળ જતાં મહાવીર સ્વામીનાં અવયાની સમપ્રમાણતાથી મંડિત ભવ્ય દેહ અને વિશેષતા એમની શાંત અને ગંભીર તેમ જ સાથે સાથે આહલાદદાયક મુખમુદ્રા જતાં એમને થોડેક ગર્વ ગળી ગયો. એવામાં વિશ્વવત્સલ મહાવીરસ્વામીએ એમને નામ દઈને બેલાવ્યા, કુશળ સમાચાર પૂછળ્યા અને એમને મને ગત સંદેહ કહી સંભળાવે. આથી એએ ઠંડા પડી ગયા.
ઉપનિષદ વગેરેનાં વાક્યોને પરસ્પર સમુચિત રીતે સંકલિત નહિ કરવાથી અને એને વાસ્તવિક અર્થ નહિ સમજાયાથી ઈન્દ્રભૂતિને “જીવ છે કે નહિ' એ અનર્થકારી સંદેહ ઉત્પન્ન થયે હતે. મહાવીર સ્વામીએ એ વાક્યોને સાચો અર્થ બરાબર સમજાવી અને યુતિઓ આપી એ સંદેહને સર્વીશે દૂર કર્યો. તરત જ ઈન્દ્રભૂતિ નમી પડ્યા અને એમણે નિર્ગશિરોમણિ મહાવીરસ્વામી પાસે વિના વિલંબે દીક્ષા લીધી. એએ એમના અગ્રગણ્ય જ નહિ પણ અગ્રિમ શિષ્ય બન્યાપ્રથમ ગણધર થયા.
આ બાજુ વિનયમૂર્તિ ઇન્દ્રભૂતિ જ્યારે પાછા ન ફર્યા ત્યારે એમના લઘુ બંધુ અગ્નિભૂતિને ઝાંઝ ચી. મહાવીરને હરાવી પિતાના ભાઈને પાછા વાળવા એ કટિબદ્ધ થયા. મહાવીરસ્વામીની પાસે આવતાં એમની પણ ઇન્દ્રભૂતિના જેવી