________________
દેવાર્યની દેશના
૧
વાણીનું આંતરિક તત્ત્વ
આ વાણીની મીઠાશ કેવળ શબ્દના ગૂંથન પૂરતી કે શબ્દચિત્રની પ્રતિમા ખડી કરવા પૂરતી જ નથી પરંતુ તેમાં તે અખિલ ભૂમંડળને મહામાંગલિક એ મહામંત્ર સમાયેલું છે. જગતના સર્વ પ્રાણીઓ ઉપર દયાભાવ રાખવે, કેઈને પણ કષ્ટ ન થાય એવી રીતે વર્તવું અને સદાચારથી સૌને ઉદ્ધાર છે (ભલે પછી તે શૂદ્ર કાં ન હોય–અરે તિર્યંચ કાં ન હોય) એ એને સાર છે.
દેશનાની સફળતા
અજેય બળ અને સંપૂર્ણ આત્મવિશ્વાસથી વિભૂષિત, પક્ષપાતથી પરામુખ અને સર્વજ્ઞતા, સરળતા અને નિર્ભયતાની મૂર્તિરૂપ એવા વીરની દેશના રેચક, શિક્ષાપ્રદ અને માર્ગદર્શક નીવડે એ સ્વાભાવિક છે કેમકે આત્મશ્લાઘા કે પરનિદા માટે એમાં સ્થાન જ નથી. એ બે રાણીના અધપતન પછી તે આવી દેશના પ્રાદુર્ભાવ થાય છે. - વીરના સંદેશની સફળતા થવામાં એમની સત્યવાદિતા, સહૃદયતા અને ઇન્દ્રિય-સંયતિ (વિષયમાં આસક્તિને અભાવ) કારણભૂત છે.
દેશના હેતુ–
બંધુઓ! એ નિવેદન કરવું આવશ્યક સમજાય છે કે લક્ષ્મી મેળવવા માટે કે કીર્તિ સંપાદન કરવા માટે કે પુણ્ય ઉપાર્જન કરવા માટે તેમણે ઉપદેશ આપે નથી. આ તે કૃતકૃત્યની વાણી છે. દીક્ષા લીધી તે પૂર્વે જેમણે એક વર્ષ પર્યત દ્વાન