________________
[<]
વિભુ વર્ધમાનની વૈધ્યહિક વિભૂતિ
શ્રમણ ભગવાન મહાવીરની બાહ્ય તેમ જ આંતરિક વિભૂતિનું વર્ણન કરવા કેઇ છદ્મસ્થ તૈયાર થાય તે તે એક મહાસાહસ ગણાય એટલું જ નહિ, કિન્તુ એ કાર્ય તેને તે શું, પરંતુ સર્વજ્ઞથી પણ સાંગોપાંગ થઇ શકે તેમ નથી કેમકે એક તે વીતરાગ સર્વજ્ઞ દેવાધિદેવના તમામ ગુણા સર્વજ્ઞ સિવાય અન્ય કે.ઇ જાણી શકતા નથી અને બીજુ એના જાણનારા પણ વચન દ્વારા તેના નિર્દેશ કરી શકે તેમ નથી. આ વાત ખુદ સિદ્ધસેન દિવાકરે રચેલા કલ્યાણમન્દિસ્તત્રમાં સ્પષ્ટ રીતે સૂચવાયેઢી છે. તેમ છતાં આ લેખ લખાય છે તે તેનું શું કારણુ છે. એમ કેઇ પ્રશ્ન કરે તે તેના ઉત્તર તરીકે ઉપયુક્ત કલ્યાણન્દ્રિસ્તાવ. જોઇ લેવા અથવા તા ‘કલિકાલસર્વજ્ઞ ’ હેમચન્દ્રસૂરિષ્કૃત વીતરાગસ્તોત્રને પ્રથમ પ્રકાશ વિચારી લેવા ભલામણ કરવી દુરસ્ત સમજાય છે.
હું આ લેખ દ્વારા મેાટે ભાગે દેવાધિદેવ દેવાયની વૈગ્રહિક વિભૂતિનું વર્ણન કરવા ઇચ્છું છું અને તેમ કરવામાં મારે હેતુ એવા છે કે ફાઈ જૈન ચિત્રકાર કે શિલ્પકાર એ ઉપરથી
૧. શરીર સંબંધી
૨. બાહ્ય વિભૂતિરૂપ આઠ પ્રાતિર્યું અને ચૈત્રસ અંતરાયે અન્ય તીર્થ કામાં પણ હાય છે એથી તેના અત્ર નિર્દેશ કરાતા નથી.
