________________
સાંપ્રદાયિકતા અને તેના પુરાવાઓનું દિગ્દર્શન • ૧૧૩ કરી પાપમુગ્ધ થશે અને દરેક માણસ વેદાચાર છોડી પાપમાં પડશે. જૈન ધર્મ પાપનું મૂળ છે. જૈન ધર્મથી બધા જે પાપમાં પડ્યા છે તેઓને ગોવિદં પોતે સ્વેચ્છરૂપ ધારણ કરી પાપમુક્ત કરશે અને પ્લેચ્છોના નાશ માટે એ ગોવિંદ કલ્કિરૂપે થશે. તું કલિનો વ્યવહાર છોડી પુણ્ય આચર. વેને ન માન્યું એટલે એ સાતે બ્રહ્મપુત્રો ગુસ્સે થયા. એ જોઈ તેઓના શાપભયથી વેન વલ્મીકમાં પેસી ગયો. કુપિત ઋષિઓએ તે દુષ્ટને શોધી તેના ડાબા હાથનું મથન કર્યું એટલે તેમાંથી મહાસ્વ, નીલવર્ણ, રક્તનેત્ર એક બર્બર પેદા થયો જે બધા પ્લેચ્છોનો પાલનહાર થયો. ત્યારબાદ વેનના દક્ષિણ હાથનું તેઓએ મથન કર્યું, એટલે તેથી પૃથુ પ્રકટ્યો જેણે આ પૃથ્વીનું દોહન કર્યું. તેના પુણ્યપ્રભાવથી વેન ધાર્મિક થઈ છેવટે વિષ્ણધામમાં પહોંચ્યો. (આનંદાશ્રમ અ. ૩૬ ભા. ૧) :
દાનવ-હે ગુરો! આ અસાર સંસારમાં અમને કાંઈ એવું જ્ઞાન આપો - કે જેથી અમો મોક્ષ પામીએ.
શુક્રરૂપધારી બૃહસ્પતિ–હે દૈત્યો ! હું મોક્ષદાયી જ્ઞાન આપું છું તે ' સાંભળો. વેદત્રયીરૂપ જે શ્રુતિ છે તે વૈશ્વાનરના પ્રસાદથી દુઃખદ છે. યજ્ઞ
અને શ્રાદ્ધ સ્વાર્થીઓએ બનાવ્યાં છે. વૈષ્ણવ અને શૈવધર્મ કુધર્મો છે. તે હિંસક અને સ્ત્રીયુક્ત પુરુષોએ પ્રચલિત કર્યો છે. રુદ્ર એ અર્ધનારીશ્વર છે, ભૂતગણથી વેષ્ટિત છે, અસ્થિ તથા ભસ્મ ધારણ કરે છે. તે મોક્ષ કેમ જશે? સ્વર્ગ કે મોક્ષ કાંઈ નથી. લોકો વૃથા ક્લેશ સહે છે. વિષ્ણુ હિંસામાં સ્થિત છે, રાજસપ્રકૃતિ બ્રહ્મા પોતાની પ્રજા (પુત્રી ઉષા) ભોગવે છે. બીજા પણ વૈદિક દેવો અને ઋષિઓ માંસભક્ષક છે. આ બ્રાહ્મણો પણ માંસભક્ષક છે.
આ ધર્મથી કોણ સ્વર્ગ કે મોક્ષ પામશે ? જે યજ્ઞાદિક વૈદિક કર્મો અને - શ્રાદ્ધાતિ સ્માર્ત કર્યો છે તે વિષયમાં આ શ્રુતિ (કહેવત) છે કે યૂપને છેદી પશુઓને મારી લોહીનો કાદવ બનાવી જો સ્વર્ગમાં જવાતું હોય, તો નરકે કોણ જાય ? જો એકના ખાવાથી બીજાને તૃપ્તિ થતી હોય તો પરદેશમાં જનારે સાથે ખાવાનું ન લેવું. તેને જે સાથે લેવું હોય તે પાછળ રહેલ બીજાને જમાડી દેવું. ગુરુનું એ કથન સાંભળી બધા દાનવો સંસારથી વિરક્ત થઈ કહેવા લાગ્યા, હે ગુરુ ! અમને દીક્ષા આપો એ રીતે જ્યારે બન્ન (કપટરૂપધારી) ગુરુને દૈત્યોએ કહ્યું ત્યારે તે વિચારમાં પડ્યો કે આ દૈત્યોને મારે કેવી રીતે પાપી અને નરકગામી કરવા? તેમ જ શ્રુતિબાહ્ય અને લોકમાં 'ઉપહાસાસ્પદ કેવી રીતે કરવા? એમ વિચારી બૃહસ્પતિએ કેશવને અર્યા. '