________________
જો સાચા અર્થમાં આપણે જ્ઞાનમાર્ગનું અનુસરણ કરીએ તો સદ્દગુણોનો વિકાસ થવો જોઈએ, પરંતુ થાય છે ઊંધું. આપણે જ્ઞાન માર્ગને નામે વૈરાગ્ય લઈને લંગોટી ધારણ કરીએ છીએ, શિષ્યો બનાવીએ છીએ અને આલોકની સાંસારિક જવાબદારીઓથી મુક્ત થઈએ છીએ. જયારે વૈરાગ્યનો સાચો અર્થ એ કે જેના પર રાગ હોય તેનાથી વિરક્ત થવું પરંતુ આપણે તો વૈરાગ્ય લઈએ છીએ આવશ્યક જવાબદારીઓમાંથી અને કરવા યોગ્ય કામોમાંથી.
તત્ત્વજ્ઞાનનું પર્યવસાન ધર્માચારમાં જ થવું જોઈએ. જે તત્ત્વજ્ઞાન ધર્માચારમાં ન પરિણમે તેને તત્ત્વજ્ઞાન કહેવાનો શો અર્થ? અને ધર્માચાર પણ તે જ મુખ્ય હોઈ શકે જેમાં પ્રથમ માનવતાની શુદ્ધિવૃદ્ધિ અભિપ્રેત હોય ત્યાર બાદ જ અને તેનાથી સંબદ્ધ જ સર્વભૂતહિતનો વિચાર યોગ્ય ગણાય. માનવતાનું પૂરેપૂરું પોષણ ન થતું હોય ત્યારે સર્વભૂતહિતગામી ધર્માચારો પણ શુષ્ક થઈ જાય છે.
