Page Text
________________
સ્વસ્થ જીવન પ્રતિ
૮૩ કર્મસત્તા સામે આપણે મૂકવાનું નથી. તેનો પ્રતિકાર કરવાનો છે. તેને પડકારવાની છે. આ માટે તો આપણે કર્મવાદનાં રહસ્યો વિશે આટલો વિચાર કર્યો છે. એમાં આપણે જોઈ ગયા અને જાણી લીધું કે કર્મસત્તાનું બળ કયાં ક્યાં છે. તેના અફાઓ ક્યાં છે અને તેનો સાધન-સરંજામ ક્યાં છુપાયેલો છે. જેવી તક મળે કે આપણે કર્મસત્તા ઉપર હુમલો કરવાનો છે અને તક ન મળે તો આપણે એવી તકો ઊભી કરવાની છે. અહીં લખાય છે કે તમને દેખાય છે એટલી આ વાત સરળ નથી કારણ કે આ આંતરિક સંઘર્ષ છે. મોહ અને મૂછ સામે જાગરૂકતાની આ લડાઈ છે. સામે આવેલા શત્રુ સાથે યુદ્ધ કરવાનું હજી સહેલું છે પણ અંદર છુપાઈને બેઠેલા દુશ્મનને શોધી કાઢી તેને નષ્ટ કરવાનું કામ ઘણું અઘરું છે – કપરું છે. છતાંય એ કાર્ય અશક્ય તો નથી જ. આ છે પ્રતિકારનો માર્ગ. આગળ કર્મનાં રહસ્યો દર્શાવતા આ માર્ગનું વિવિધ પ્રકારે નિર્દેશન કરેલું છે.
ત્યાર પછી આવે છે પરિવર્તનનું સૂત્ર. સંજોગોના સ્વીકારનો માર્ગ સહેલો તો નથી પણ તે એટલો વિકટ પણ નથી કારણ કે ત્યાં યુદ્ધ ચડવાનું નથી. ત્યાં વાત સમજવાની છે અને મનને મનાવવાનું છે. જ્ઞાનથી-સમજણથી મનને અમુક રીતે તૈયાર કરી શકાય તે માટે અભ્યાસ કરવો પડે – ટેવ પાડવી પડે. ભકિતથી પણ આ વાત સિદ્ધ થઈ શકે.
જ્યારે પ્રતિકારના માર્ગમાં તો સંઘર્ષ છે અને તે પણ આંતરિક સંઘર્ષ. આ માર્ગમાં ક્યાંક દમન પણ કરવું પડે. વૃત્તિઓને દબાવવી પડે – શોષવી પડે. વૃત્તિઓ નાબૂદ ન થાય તો તેનું ઉપશમન પણ છેવટે કરવું રહ્યું. કર્મસત્તાના બે મહત્વના ગઢ છે. એક છે કષાયોનો - આવેગોનો. ક્રોધ, માન, માયા, લોભ આ મૂળ કષાયો છે અને હાસ્ય, રતિ, અરતિ, ભય, શોક અને જુગુપ્સા આ તેના સહચારી ભાવો છે. . બીજો ગઢ છે ચંચળતાનો. આપણે સ્થિર નથી. પણ પળે પળે વ્યગ્ર રહીને ચંચળ બની જઈએ છીએ. મન-વચન અને કાયાની ચંચળતા એ કર્મસત્તાનો બીજો મહત્ત્વનો ગઢ છે. આ બે ગઢ ઉપર જોરદાર હુમલો
| SR No. | 005708 |
| Book Title | Karmvadna Rahasyo |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chandrahas Trivedi |
| Publisher | Gurjar Agency |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 178 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |