________________
બહાર આદર, ઘરે અનાદર
૧૦૧ દિવસે જોષીને એકાંતે પૂછીને બધી વાતની માહિતી મેળવી, પોતાનાથી બનતી બધી સહાય કરવા તત્પરતા બતાવી. જોશીએ ગંભીર થતાં કહ્યું:
રાજન! તમારી લાગણી માટે આભાર. પણ હું આ પત્નીના ત્રાસમાંથી જીવનભર છૂટી શકું તેમ નથી. પણ મારા મૃત્યુ પહેલાં તમે જોશો કે મારી પત્ની સમજુ અને શાણી થઈ ગઈ હશે અને મને રંજાડ્યા બદલ તે ભારે પસ્તાવો કરશે. આમ તે કંઈ ખરાબ નથી. મારા સિવાય તે અન્ય કોઈ સાથે લડતા-ઝઘડતી નથી. પણ મને જુએ છે કે તુરત જ તેના મનમાં તરંગ ઊઠે છે અને પછી ક્રોધ અને જીભ બને તેના કાબૂમાં રહેતાં નથી. ઘણી વાર મારી પાછળ પોતાના વર્તન માટે પસ્તાવો પણ કરે છે અને ફરીથી મને કંઈ ન કહેવાનો નિર્ધાર કરે છે – પણ મને જોતાં જ તેના મનમાં કંઈ થઈ જાય છે અને તે બોલ્યા વિના રહી શકતી નથી.”
રાજા વિમાસણમાં પડી ગયા. પછી કંઈ વિચાર કરતા બોલ્યા, ‘પણ આનો કંઈ ઉપાય નહીં હોય? તમારી જન્મપત્રિકા ઝીણવટથી જુઓને ક્યાં સુધી તમારે આ સહેવું પડશે?”
રાજ-જ્યોતિષી ગંભીર થતાં બોલ્યા, 'રાજન! શું કહ્યું? આ વાત ગ્રહોની નથી. ગ્રહો બિચારા શું કરે? તેમને તો આગળના ભવોનાં કર્મો
જ્યાં ફેકે તે ઘરમાં પડવું પડે અને ત્યાંથી તેમનો પ્રભાવ વર્તાય. વાસ્તવિકતામાં ગ્રહો ભવિષ્ય ઘડતા નથી; ગ્રહો ભવિષ્ય ભાખે છે. લોકો કમનસીબે આ વાતને અવળી પકડીને દુઃખી થાય છે.” '. રાજા કર્મની વાત આવતાં ઘણો ગંભીર બની ગયો. જ્યોતિષીએ કર્મની ગહન વ્યવસ્થા સમજાવતાં કહ્યું, 'પૂર્વે એક જન્મમાં મારી આ પત્ની ગાય હતી. અને તે ભવમાં હું ક્રૂર કાગડો હતો. ગાયની ગરદન ઉપર ક્યાંકથી ગુમડાનો કોહવાટ થયો હતો જે દૂઝતો હતો. ગાયની વિશાળ પીઠ ઉપર બેસીને હું તેની ગરદન ઉપર પડેલા ઘાવમાંથી લોહી ચૂસતો હતો. જ્યારે લોહી ન મળે ત્યારે અવારનવાર માંસ પણ ખોતરી ખાતો હતો. ગાયને ઘણી વેદના થતી. પગ પછાડે, શિંગડાં ઉછાળે, પૂંછડું આમતેમ ફેરવે પણ મને ઉડાડવાનું તેના માટે આસાન ન હતું. કોઈ જતું-આવતું જોઈ જાય