________________
૩. બહાર આદર, ઘરે અનાદર
(કર્મની કુંડળી)
એક મોટા રાજજ્યોતિષી હતા. રાજ દરબારમાં તો તેમનું સારું માનપાન હતું ને વળી આસપાસના પ્રદેશનાં બીજાં રાજ-રજવાડાંઓ પણ તેમનું સન્માન કરતાં હતાં. ખભે મલમલનું અંગરખું ચારખેડે ચીપીને પાટલી વાળેલું ધોતિયું, માથે ચકરી પાઘડી અને પગમાં દક્ષિણી પગરખાં પહેરીને જોશીજી બહાર નીકળે ત્યારે સામે મળનાર સૌ તેમને વંદન કરે. જે દિવસે રાજ-દરબારમાં જવાનું હોય ત્યારે પંડિતજી મોટા કસબી તોલાવાળી પાઘડી પહેરે અને જરીના તારવાળો ખેસ ખભે નાખે. તેમને લેવા માટે રાજ્યનું કોઈ વાહન પણ આવે. રાજ્યસભામાંથી આ પ્રખર
જ્યોતિષી પાછા ફરે ત્યારે તેમના સાથમાં મોટા આબરૂદાર માણસો હોય. તેઓ પણ પંડિતજીને ઊતરતી વખતે ખૂબ આદરથી પધારજો” કહી વિદાય આપે. શેરીના લોકો પંડિતજીના આ સન્માનથી ગૌરવ અનુભવે પણ મેડીની ઝીણી જાળીમાંથી જેતી તેમની પત્ની ક્રોધથી સળગી જાય મુઓ ગપ્પાં હાંકીને સૌને છેતરે છે. કોણ જાણે કયા પાપે મારા કરમમાં લખાયો હશે?
જોશી જેવા ઘરમાં પ્રવેશ કરે કે તરત જ તેમનાં પત્ની તેમને લબડ-ધકકે લઈ લે અને ન કહેવાય એવાં કેટલાંય વેણ કાઢે. જોશી મીઠું મરકીને પત્નીની ગાળોને અવગણીને જાતે જ હાથ-પગ ધોઈને પાટલો ખેંચીને જમવા બેસી જાય. ભોજન દરમિયાન જોશી જમતા જાય અને બીજી બાજુ ગોરાણી તેમને ઠપકાર્યા કરે. પાકાં નળિયાવાળા છાપરા ઉપર વરસાદની કડેડાટી બોલે તેમજ ગોરાણીના મુખમાંથી શબ્દો નીકળતા રહે. . આમ તડાકા-ભડાકા વચ્ચે બેસીને ધાનના પાંચ-પચીસ કોળિયા ગળે ધકેલીને ઊભા થઈ જાય.
૯૯
