________________
આપવાનું કામ ભગવાનના હાથમાં છે. ભગવાન જ જીવાત્માને તેનાં કર્મ પ્રમાણે ભવાંત્તરમાં બીજા ભવમાં મોકલી આપે છે. જીવે કરેલાં કર્મનો ન્યાય કરીને ભગવાન તેને સુખ-સુવિધા આપે છે કે દુઃખ અને પીડા આપે છે. આવો વિચાર કરનારાઓમાં ભગવાનનું પ્રભુત્વ જાળવી રાખવાનો ભાવ હશે. એમ લાગે છે.
જો આજના મોબાઇલમાં અંકિત થયેલ સમયે એલાર્મ વાગી શકે, સૂચિત ગાયનો ઇન્ટરનેટ ઉપરથી પકડીને નીચે ઉતારીને સાંભળી શકાય, રેડિયો ચાલુ કરીને ગમે તે વેવલેન્થ પકડીને જુદાં-જુદાં સ્ટેશનો ઉપરથી વહેતા કાર્યક્રમો સાંભળી શકાય અને ટી.વી. ઉપર દુનિયાભરના કાર્યક્રમો જોઈ શકાય તો પછી કર્મશરીરમાં અંકિત થયેલ કર્મનો સમય પ્રમાણે ઉદય પણ થઈ શકે અને નવા કર્મો તેની ઉપર અંકિત પણ થઈ શકે - તે માનવામાં શું વાંધો? વાત વૈજ્ઞાનિક છે.
વળી કર્મની વ્યવસ્થામાં ભગવાનને વચ્ચે લાવવાથી ભગવાનને સાચવી લેવામાં પણ મુશ્કેલી પડે છે. જો ભગવાન જ કર્મનું ફળ આપતો હોય તો તેણે હંમેશાં ન્યાય જ કરવો પડે. પછી તે અપવાદ કરીને ભક્તોની સજા માફ કરી દે અને તેમને મદદ કરે તે કેમ ચાલે? ભગવાન ઉપર શ્રદ્ધા ન રાખનાર કોઈ નાસ્તિકને તે ઉગ્ર દંડ આપે તો તે પણ ન ચાલે. જો આવું કંઈ કર્યાનું દેખાય તો તેના ઉપર પક્ષપાત કે પૂર્વગ્રહ રાખ્યાનો આરોપ આવે અને તેની ભગવત્તા જોખમાય. પછી તે કર્મનું શાસન ન રહે પણ ભગવાનનું એકહથ્થુ શાસન બની રહે.
વાસ્તવિકતામાં કર્મનું ફળ આપવામાં ભગવાનને વચ્ચે લાવવાની કંઈ જરૂર નથી. કર્મસત્તા કયૂટર જેવી સ્વયંસંચાલિત છે અને તેનો ડેટા ફીડ કરવાનું અને કમાન્ડ આપી રાખવાનું કામ જીવાત્મા સ્વયં કરે છે. કર્મસત્તા ન્યાયી છે. તે કોઈના તરફ પક્ષપાત રાખતી નથી કે કોઈના પર રૂઠતી નથી. કોઈ બાહ્ય પરિબળોના સાથ સહકાર વિના કેવળ આત્મામાં થતાં સ્પંદનોને કારણે કર્મશરીર સક્રિય બને છે. નિમિત્તો ભલે બહારથી આવતાં હોય પણ તેનાથી ઉત્તેજિત થવું કે ન થવું તે નકકી કરવા માટે આત્મા સ્વતંત્ર હોય છે. આત્મા પાસે અનર્ગળ શક્તિ છે. તે સ્વેચ્છાએ જ કર્મનો કર્તા બને છે અને પછી તેને કરેલાં કર્મો ભોગવવા પડે છે કે તેનો સામનો કરવો પડે છે. આત્મા કર્મસાર
૧૯