Adhyatmamatpariksha Shabdasha Vivechan Part 01

SR No.: 005701
Original Sutra Author: N/A
Author: Pravinchandra K Mota
Publisher: Gitarth Ganga
Publication Year: 2001
Total Pages: 394
Language: Gujarat
Classification: Book_Gujarati
File Size: 9 MB

Page 163

१३४. . . . . .
...... अध्यात्ममतपरीक्षा ............... Puथा- ३४ ગાથાર્થ - શક્તિને ન ગોપવનાર સાધુ ભોજન કરતો હોવા છતાં જેમ માર્ગને છોડતો નથી, તેમ શક્તિને ન गोपवतो साधु 6५४२९॥ ॥२५॥४२॥ छतi ५५॥ (भागने छोडतो नथी.).
टीst :- सकलात्मशक्तिप्रकटीकरणेन तपः कुर्वाणो हि तां परिनिष्ठितामवगम्य तदुपष्टम्भकविहिताहारप्रवृत्तिमान्न विराधकः, शक्तिनिगूहनप्रयुक्तभोजनानुरागाभावात्। तदुक्तं प्रवचनसारे [३-२८]
१ केवलदेहो समणो देहेवि ममत्तरहिदपरिकम्मो ।
आउत्तो तं तवसा अणिगूहिय अप्पणो सत्ति ।। ति एवं सकलात्मशक्तिप्रकटीकरणेन सर्वाभिष्वङ्गं परित्यजन्नपि तादृशधृतिबलाद्यभावेन परिनिष्ठितामवगम्य तदुपष्टम्भकधर्मोपकरणप्रवृत्तिमानपि न विराधकस्तत एव,
यदागमः
२ अणिगूहन्तो विरियं ण विराहेइ चरणं तवसुएसु।
जइ संजमे वि विरियं न णिगूहिज्जा ण हाविज्जा[आ.नि. ११८१] एकैकाचाराऽप्रतिरोधेनैवाचारान्तरसमाचरणं बलवदनिष्टाननुबन्धीष्टसाधनमिति तात्पर्यम्। तत्रापि . मूलगुणाचारानुरोधेनैवोत्तरगुणाचरणं श्रेय इति विशेषः।
टीमार्थ :- 'सकल'ससमात्मशस्तिनाप्रटी४२५थी तपने ४२तो, तनीशस्तिनी, निताने समातिने, જાણીને તેમાં ઉપષ્ટભક વિહિત આહારમાં પ્રવૃત્તિ કરતો, વિરાધક નથી; કેમ કે શક્તિનિગૂહનપ્રયુક્ત શક્તિ ગોપવવામાં પ્રયુક્ત, ભોજનના અનુરાગનો અભાવ છે.
ભાવાર્થ - જે વ્યક્તિ તપમાં પરિપૂર્ણ શક્તિ ફોરવ્યા પછી ભોજનમાં પ્રવૃત્તિ કરે છે, તે વ્યક્તિને શક્તિનિગૂહનપ્રયુક્ત ભોજનનો અનુરાગ નથી; પરંતુ મોક્ષના સાધનભૂત જે તપ છે, તેના ઉપષ્ટભક તરીકે આ ભોજન છે, તે રૂપે તે ભોજન પ્રત્યે ઇચ્છા છે. તેથી તે રૂપે ત્યાં પ્રશસ્ત અનુરાગ છે માટે વિરાધક નથી.
सार्थ :- 'तदुक्तं'...ते ४ प्रवयनसारमा छ
કેવલ દેહવાળો અને દેહમાં પણ મમત્વરહિત પરિકર્મવાળો શ્રમણ, આત્માની શક્તિને ગોપવ્યા વગર तपनी साथे तेने हेडने, यो छे.
'इति' - Aal416नयननी समातिसूय छे.
१. केवलदेहः श्रमणो देहेऽपि ममत्वरहितपरिकर्मा । आयुक्तवांस्तं तपसा अनिगृह्यात्मनः शक्तिम् ।। २. अनिगृहयन् वीर्यं न विराधयति चरणं तपःश्रुतयोः । यदि संयमेऽपि वीर्यं न निगृहयेतू न हापयेत् ।।