________________
नाशरक्तोत्पत्ती ३, तत उत्तरदेशसंयोगः ४, ततो वह्निनोदनजन्यपरमाणुकर्मनाशः ५, ततोऽदृष्टवदात्मसंयोगाद् द्रव्यारम्भानुगुणा क्रिया ६, ततो विभागः ७, ततः पूर्वसंयोगनाशः ८, ततो द्रव्यारम्भकोत्तरસંયોગઃ ૧, તતો યભુજોત્પત્તિઃ ૬૦, તતો રાદ્યુત્પત્તિઃ ?? । ત્યા
દ્રાક્ષના ।।
मध्यमशब्दवदेकस्मादग्निसंयोगान्न रूपनाशोत्पादौ, તાવા लमेकस्याग्नेरस्थिरत्वात् । किञ्च नाशक एव यद्युत्पादकंस्तदा नष्टे रूपादावग्निनाशे नीरूपश्चिरं परमाणुः स्यात्, उत्पादकश्चेन्नाशकस्तदा रक्तोत्पत्तौ तदग्नेर्नाशे रक्ततरता न स्यात् ।
૦૦
: વિવરણ :
અથ વશક્ષળા. .. ઇત્યાદિ. આશય એ છે કે પૂર્વે જણાવ્યા મુજબ કારણમાત્રવિભાગ, આરંભકસંયોગ(યણકારંભક– સંયોગ)નાશવિશિષ્ટકાલની અપેક્ષા રાખીને કારણાકારણવિભાગને ઉત્પન્ન કરે તો દશક્ષણની પ્રક્રિયા નીચે મુજબ છે. વનિસંયોગથી પરમાણુ (યણુકારંભકપરમાણુ)માં કર્મ, ત્યારબાદ પરમાણુનો પરમાણુથી વિભાગ, તેથી હ્રયણુકારંભક પરમાણુદ્રયના સંયોગનો નાશ, એતાદશ આરંભકસંયોગનાશવિશિષ્ટકાલની અપેક્ષા રાખીને તદુત્તર (તઃવ્યવહિતોત્તર) ક્ષણમાં હ્રયણુકનો નાશ અને પરમાણુનો આકાશની સાથેના વિભાગસ્વરૂપ વિભાગજવિભાગ. (અર્થાત્ કારણાકારણવિભાગ). આ પ્રથમક્ષણ. ત્યારબાદ દ્વિતીયક્ષણમાં શ્યામનાશ અને પ્રથમક્ષણોત્પન્ન વિભાગના કારણે પરમાણુ અને આકાશના પૂર્વસંયોગનો નાશ. ત્યાર પછી તૃતીયક્ષણમાં રક્તાદિની ઉત્પત્તિ તથા ઉત્તરદેશની સાથે પરમાણુનો સંયોગ. (જે અનુક્રમે દ્વિતીયક્ષણોત્પન્ન શ્યામનાશ અને પૂર્વસંયોગના નાશથી જન્ય છે. ) ત્યારબાદ ચતુર્થક્ષણમાં વનિના નોદનાખ્યસંયોગથી (શબ્દાજનકસંયોગથી) જન્ય એવી પર
૩૪
