Page Text
________________
અલોકિક સનિકર્ષનિરૂપણ સામાન્ય લક્ષણ પ્રત્યાસક્તિ' કહેવાય છે. આશય એ છે કે જ્યાં ઈન્દ્રિયસમ્બદ્ધ [સંયુક્ત] ધૂમાદિ તદ્દવિશેષ્યક ધૂમ: ઈત્યાદ્યાકારકજ્ઞાન થયું. ત્યાં જ્ઞાનનો પ્રકાર ધૂમલ્વાદિ છે. તાદશ ઈન્દ્રિયસમ્બદ્ધવિશેષ્યક જ્ઞાનપ્રકારીભૂતબૂત્વાદિસ્વરૂપ સનિકર્ષથી “ “મા” ઈત્યાઘાકારક સકલધૂમાદિવિષયક જ્ઞાન થાય છે. તે અલૌકિક પ્રત્યક્ષ છે. અને તત્કારણભૂત તાદશ ધૂમત્વાદિ સામાન્યાત્મક સનિકર્ષ, સામાન્ય લક્ષણ અલૌકિક સનિકર્ષ છે. અહીં ઈન્દ્રિયસમ્બદુધ જે જ્ઞાનપ્રકારીભૂત સામાન્ય, તેને જે સામાન્યપ્રત્યાત્તિ કહીએ તે ધૂલીપટલમાં ધૂમવપ્રકારક બ્રમાત્મક જ્ઞાન થયા બાદ જે સકલધૂમવિષયકજ્ઞાન થાય છે. તે નહીં થાય. કારણ કે પ્રકૃતસ્થલે ઈન્દ્રિયસંબધ ધૂમવાત્મક સામાન્ય નથી. જ્યારે મારા મતે [સિદ્ધાતિના મતે તે ઈન્દ્રિયસમ્બદુધધૂલીપટલવિશેષ્યક જ્ઞાન [‘યં પૂર' ઇત્યાકારક ભ્રમાત્મજ્ઞાન] પ્રકારીભૂતધૂમવાત્મક સક્નિકર્ષથી; ધૂલી પટલમાં ધૂમના ભ્રમ પછી સકલધૂમવિષયક જ્ઞાન થાય છે. “ઈદ્રિયસંબદ્ધવિશેષ્યકજ્ઞાનપ્રકારીભૂતસામાન્ય અહીં ઈન્દ્રિય સમ્બદ્ધ ઘટક ઈન્દ્રિય સંબંધ “સંયોગાદિ સ્વરૂપ લૌકિક લે જોઈએ. અન્યથા જ્ઞાનલક્ષણ અલૌકિક સંબંધને લઈને ધૂમાદિના ચાક્ષુષ અલૌકિક પ્રત્યક્ષની ધારાને પ્રસંગ આવશે. એ, જિજ્ઞાસુઓએ ભણાવનારા પાસેથી સમજી લેવું. “ઈન્દ્રિયસમ્મદ્દ વિશેષ્યકજ્ઞાન પ્રકારીભૂત સામાન્ય પ્રત્યાસત્તિઃ આ વાત બહિરિન્દ્રિયજન્ય અલૌકિક પ્રત્યક્ષ માટે છે. પરંતુ અણુવેન કિચિદ આણુની ઉપસ્થિતિ બાદ તાદપસ્થિતીય પ્રકારીભૂત અણુત્વાત્મક સામાન્ય લક્ષણ પ્રયાસક્તિથી સંકલઅણુઓને માનસ બંધ થાય છે. ત્યાં અણુ મનસમ્બદ્ધ નથી અને કિંચિક અણુવિશેષ્યક જ્ઞાન મને જન્ય નથી તેથી તાદશ “ઈન્દ્રિયસમ્બદ્ધવિશે વ્યકજ્ઞાનપ્રકારીભૂત સામાન્ય પ્રત્યાત્તિ ન હોવાથી તાદશ સકલ અણુવિષયક માનસ બંધ નહીં થાય. માટે તાદશાધના અનુરોધથી માનસ સ્થલે માત્ર જ્ઞાન પ્રકારીભૂત સામાન્યને જ પ્રયાસત્તિ મનાય છે. અહીં યદપિ જ્ઞાન માત્ર મને જન્ય હોવા છતાં “તાદશાવિષયક
| SR No. | 005698 |
| Book Title | Karikavali Muktavali Vivaran Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chandraguptasuri |
| Publisher | Mokshaiklakshi Prakashan |
| Publication Year | 1987 |
| Total Pages | 198 |
| Language | Gujarat |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 14 MB |