________________
૧-૬
૪૯, જખુ ! સર્વજ્ઞ ભગવાન પાસેથી સાંભળેલું હું તને કહુ છુ' કે~ ત્રસજીવા આ રીતે આઠ પ્રકારે છે
અંડજ, પાતજ, જરાયુજ, રસજ, સસ્વેદજ, સ’મૂર્છિમ, ઉદ્ભિજ અને ઔપપાતિક.
આ જીવાના સમુદાય એ જ સ’સાર કહેવાય છે. હિતાહિતના વિચારથી શૂન્ય-અજ્ઞાની જીવા આ સંસારમાં પરિભ્રમણ કરે છે,
જખુ ! ચિંતન, મથન અને પવલોકન કરીને હુ' તને કહું છું કે– એઇન્દ્રિયાદિ બધાં પ્રાણીઓ, વનસ્પતિ વિગેરે બધા ભૂતા, પચંદ્રિયાદિ સર્વ જીવા તથા પૃખ્યાદિ બધાં સત્ત્વાને માત્ર સુખ જ પ્રિય છે, કાઈ પણ જીવને લેશમાત્ર દુઃખ પ્રિય નથી કેમકે દુઃખ પીડાકારક હોવાથી મહાભયરૂપ છે.........એમ હું કહુ છું, જાંબુ ! જો, દિશા અને વિદિશામાં-એમ સર્વ સ્થળે જીવે એકબીજાને આશ્રયીને રહેલા છે. તેએ એકબીજા જીવેાથી ત્રાસ પામે છે. કારણકે– વિષય-કષાયાને કારણે આતુર બનેલા જીવા પાતપોતાના ભિન્નભિન્ન સ્વાર્થને કારણે કરતા આરંભ–સમારભનાં કાર્યો દ્વારા તે તે જીવાને કષ્ટ પહેાંચાડે છે.
૫૦. પર’તુ, સંયમી પુરુષો તેનું સ્વરૂપ જાણીને,
તે જીવાને પરિતાપ ન થાય – એ રીતે સંયમી જીવન જીવે છે, છતાં, ‘અમે ગૃહત્યાગી (અણગાર) છીએ ’-એવુ કહેનારા કેટલાક અન્ય સાધુએ ત્રસકાય સબંધી આરંભ-સમારંભનાં કાર્યો દ્વારા આ ત્રસકાયના જીવાની તથા તેની સાથે સંલગ્ન બીજા પણ અનેક જીવોની અનેક પ્રકારનાં શસ્ત્રો વડે હિંસા કરે છે.
૫૧. સર્વજ્ઞ ભગવાને આ સર્વ પાપક્રિયાઓનું જ્ઞાન મેળવી, જીવહિંસાથી અટકી, નિર્દોષ (શુદ્ધ) જીવન જીવવાના વિવેક સમજાવેલ છે.
