________________
શસ્ત્રપાિ ૧–૩
૨૬. હે જ'બુ ! ભગવાન પાસેથી પાણીમાં બીજા પણ હાય છે. તે તે પ્રત્યક્ષ છે,
સાંભળેલું હું તને કહુ છું કે— અનેક ત્રસ અને સ્થાવર જીવો રહેતા પરંતુ સર્વાંગ પ્રરૂપિત આ આગમમાં તા ‘પાણી પોતે જ અકાય જીવાનો પિંડ છે’–એવું મુનિઓને કહેવામાં આવ્યું છે.
હું જખુ ! તુ' ખરાખર વિચાર કરીને જો કે
આ અપ્લાયના તરહ-તરહના શસ્ત્રો બતાવ્યા છે.
અનેક પ્રકારના શસ્ત્રપ્રયાગથી નિર્જીવ બનેલુ પાણી જ નિર્દોષ કહ્યું છે.
વળી, આ જીવોની હિંસા કરનારને ચારીના દોષ પણ લાગે (કારણકે દરેક જીવોને જીવવાના સ્વતંત્ર અધિકાર આથી છીનવાઈ જાય છે )
૨૭. કઈક વાદી એમ કહે છે કે
""
59
અમારા શાસ્ત્રોમાં પાણીની મનાઈ કરી નથી, તેથી અમારા માટે તે ગ્રાહ્ય છે. -અમને ચિત્ત પાણી પીવાની છૂટ છે –અમને ચિત્ત પાણી પીવાની તથા હાથપગ અને મલશુદ્ધિ માટે વાપરવાની છૂટ છે. અનેક પ્રકારના શસ્ત્રોથી અપ્લાય
પરંતુ ખરેખર ! તે જીવોની હિંસા કરે છે.
૨૮. વળી, તેમનુ માન્ય શાસ્ત્ર પણ આ વિષયમાં કોઈ પણ પ્રકારના તાત્ત્વિક
નિર્ણય કરવા સમર્થ નથી.
૨૯. ‘અપકાય સજીવ છે,
તેમાં શસ્ત્ર પ્રયાગ કરવાથી તે વોને વેદના થાય છે, તેના આરંભ–સમારભથી કખધ થાય છે’
–આ હકીકતથી અજ્ઞાની થવા અપરિચિત હાય છે અને તેકારણે આરંભ-સમારંભરૂપ તે તે પાપકાર્યાથી તેઓ નિવૃત્ત થયેલા હાતા નથી.
પરંતુ અષ્ઠાયમાં શસ્ત્ર પ્રયાગ ન કરનારને આ આરંભ– સમારંભાનુ' અને તેથી થતા કર્મબંધનુ જ્ઞાન હાવાથી આરંભ– સમારભ રૂપ છે તે પાપ કાર્યોથી તેઓ નિવૃત્ત થયેલા હાય છે.
