________________
આચારાંગસૂત્ર
*
હું પૂર્વાદિ કાઈ પણ દિશામાંથી કે વિદિશારૂપ અમુક પ્રજ્ઞાપક દિશામાંથી અથવા ચારગતિરૂપ * અમુક ભાવિદેશામાંથી અહી આવેલ છું. તે જ પ્રમાણે કેટલાક જીવાને એવું જ્ઞાન પણ પ્રાપ્ત થઈ જાય છે કેમારા આત્મા પુનર્જન્મ પામનારા-ઉત્પત્તિશીલ છે, કે જે— આ સર્વ દિશા કે વિદિશામાં આવ-જા કરે છે. .
વળી તે એવું પણ જાણી લે છે કે-
આ સર્વ દિશા કે વિદિશામાં ભટકનારા આત્મા તે + હું પોતે જ છું.
a+
૩. આત્મા તથા તેના પુનર્જન્મને જાણનારા આવો જીવ ખરેખર ! આત્મવાદી છે, લેાકવાદી છે, કવાદી છે અને ક્રિયાવાદી છે. અર્થાત્ આવેા જીવ આત્મા, સંસાર, કર્મ તથા હિંસાના સ્વરૂપ અને સબંધને સારી રીતે જાણે છે.
૪. મેં કર્યું, મેં કરાવ્યું, મેં કરનારને પ્રેત્સાહન આપ્યું,
હું કરું છું, હું કરાવું છું, હું કરનારને પ્રોત્સાહન આપુ છુ,
હું કરીશ, હું કરાવીશ, હું કરનારને પ્રોત્સાહન આપીશ. આ નવ પ્રકારે થતી હિંસા મન-વચન અને કાયાના યાગથી થતી હેાવાથી તે ને ત્રણે ગુણતાં ૨૭ ભેદ થાય.
૫. આ સંસારમાં આત્માને કર્મબંધનના હેતુભૂત પાપક્રિયાઓના આટલા ભાંગા છે. તેનું સ્વરૂપ સમજીને તેને ત્યાગ કરવા જોઈ એ. ૬. જે છત્ર કર્મબંધનના કારણભૂત આ પાપક્રિયાના યથાર્થ સ્વરૂપને જાણીને તેથી અટકતા નથી,
તે જીવ ખરેખર! આ દિશાઓ, વિદિશાઓ અને અન્ય સ દિશાઓમાં પાતે કરેલા કર્મો સાથે મીજી ગતિમાં સંચરે છે,
* मण्या तिरिया काया तहऽग्गबीया चउक्कगा चउरो । देवा नेरइया वा अहारस हांति भावदिसा ॥
+ મોઢું પ્રયાગ અન્ય શાસ્ત્રોમાં પણ આવે છે. અક્ષર ધણા ઊંડા અર્થ સમજાવે છે.
